Beschrijving
Het oorlogsmonument aan de Stapelstraat, ontworpen door beeldhouwer Victor De Haen is beschermd als monument.
Het oorlogsgedenkteken aan de Stapelstraat werd op 22 januari 2014 al eens beschermd als monument. Tijdens deze beschermingsprocedure (volgens het decreet van 3 maart 1976) gaf de stad Sint-Truiden aan dat omwille van de heraanleg van het plein het monument verplaatst zou worden. Daarom werd een opheffingsprocedure opgestart in 2016 om dan na de verplaatsing van het monument op zijn nieuwe locatie te beschermen. De definitieve opheffing van dit monument werd ondertekend op 22 september 2017. Na deze opheffingsprocedure besliste de stad Sint-Truiden het plein niet heraan te leggen en het gedenkteken niet te verplaatsen. Op 10 januari 2024 werd de voorlopige en op 29 april 2024 de definitieve bescherming ondertekend om het gedenkteken op dezelfde locatie opnieuw als monument te beschermen.
Waarden
Het oorlogsgedenkteken ontworpen door Victor De Haen is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
artistieke waarde
De nationaal vermaarde beeldhouwer Victor De Haen (1866-1934) ontwierp het gedenkteken. Het werd typologisch uitgewerkt als een breed en monumentaal reliëf met centrale patroonheilige Sint-Trudo. het beeldt daarnaast de soldaten en burgerbevolking uit in gevarieerde houdingen. De personages van diverse leeftijd tonen elk een specifieke gemoedstoestand. De rijke symbolentaal die de kunstenaar toepast in het beeldhouwwerk duiden op bescherming, moed, heldhaftige oorlogsstrijd, vaderland, wanhoop, overwinning en roem. De bloementuil is gesmeed door de Sint-Truidense kunstsmid Pierre Radoux (1864-1939) en sluit goed aan bij het beeldhouwwerk van De Haen. De uitbreiding aangebracht na de Tweede Wereldoorlog is kwalitatief en gaat op in het werk van de beeldhouwer.
historische waarde
Het op 26 juni 1927 ingehuldigde oorlogsmonument ter herdenking van Wereldoorlog I, en in 1953 bij uitbreiding van Wereldoorlog II, getuigt van een bijzonder pijnlijke periode in de geschiedenis. Beide oorlogen waren voor de militairen en de burgerbevolking zeer ingrijpend en duurden ook erg lang. Zo ziet men in vrijwel alle gemeenten van het land een gedenkteken voor één van beide oorlogen of voor beide samen.