De kapel Sint-Lambertus te Heverlee, is beschermd als monument.

De oudste kapel werd opgericht op een bestaand kerkhof dat kan opklimmen tot de 8ste eeuw. Tijdens opgravingen in de jaren 1960 werden sporen aangetroffen van een vroegmiddeleeuws (Karolingisch) houten zaalkerkje dat in een latere fase vergroot werd met de aanbouw van een stenen westkant. Een datum voor deze verbouwing kon niet bepaald worden. De houten kapel werd later vervangen door een grotere stenen zaalkerk met klein vierkant koor.

De huidige kapel Sint-Lambertus gaat terug op een romaanse parochiekerk die werd opgericht in de 11de-13de eeuw. De fraaie doch kleine romaanse toren bleef bewaard, net zoals belangrijke resten van de oorspronkelijke zandstenen muren van de vier door gemetselde pijlers gemarkeerde traveeën. De zijbeuken en het koor (met vlakke sluiting?) werden tijdens de 19de eeuw afgebroken bij de verbouwing van de kerk tot woonhuis. Raymond M. Lemaire restaureerde de kapel in 1965.

Een foto uit 1910 toont het toenmalige uitzicht van het gebouw, dat als woning werd gebruikt. De toren, vijf bouwlagen hoog, was afgedekt met een plat dak. Tegen de zuidkant was een klein volume aangebouwd. De eerste, tweede en derde verdieping waren aan de zuidkant opengewerkt met rechthoekige muuropeningen. Op het bovenste niveau was een rondboogvormige opening aangebracht. Naast de toren stond een volume van één bouwlaag onder een zadeldak met een zijtuitgevel. De verbouwde zuidgevel bestond uit vier traveeën. In de eerste travee was een rechthoekige deur met natuurstenen omlijsting geplaatst. De drie andere traveeën hadden elk een beluikt rechthoekig venster. Boven de eerste en de derde travee was een dakvenster aangebracht.

Na de restauratie door Raymond M. Lemaire in 1965 werd het gebouw terug omgevormd tot kapel. De muuropeningen in de toren werden terug gesloten, met uitzondering van de bovenste rondboogopening, waarin een deelzuiltje werd geplaatst. De toren werd afgedekt met een tentdak. Het volume naast de kerk werd gestript zodat enkel de zandstenen muren overbleven en werd overdekt met een vlinderdak. De rondbogen zijn volledig ingevuld met glas.

De historische waarde van de Sint-Lambertuskapel wordt gevormd doordat het overblijfselen bevat van de voormalige Romaanse parochiekerk.

Bibliografie