Teksten van Herenhuis in empirestijl

https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/195

Herenhuis in empirestijl_versie2_20160325 ()

Het herenhuis in empirestijl te Diest, is beschermd als monument.


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis in empirestijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/187449 (geraadpleegd op ).


Herenhuis versie 1 11062013 ()

Herenhuis met drie verdiepingen uit de 19de eeuw. Het heeft een krachtige, strakke en monumentale gevel, die is gekenmerkt door de ritmiek van de vensters en de sterke horizontaliteit en beklemtoond door de cordon- en waterlijsten, de doorlopende onderdorpels, het balkon boven de koetspoort, de zandstenen plint en de overkragende kroonlijst op modillons.

Op 6 februari 1829 dient de heer Kelchtermans een aanvraag in voor het bouwen van een herenwoning in de Paardenstraat -nu Egide Alenusstraat- waarvan het stadsarchief van Diest een ontwerptekening van de gevel in empirestijl bewaart, identiek aan de huidige toestand. Het betreft een herenwoning, gelegen in de Egide Alenusstraat 4, aan de tuinzijde begrensd door het militair domein van de Citadel en opgevat als breedhuis van drie naar boven toe verjongende verdiepingen en vijf traveeën onder een zadeldak. Het werd opgetrokken in baksteen met verwerking van zandhoudende kalksteen voor plint, cordonlijsten, venster- en poortomlijsting en blauwe hardsteen voor dorpels, consoles en hoofdgestel van de poorttravee.

De gevel wordt gekenmerkt door een licht vooruitspringende poorttravee, gevormd door een monumentale steekboogpoort met houten poortvleugels tussen pilasters, links onderaan voorzien van een voetschraper en bekroond door een op voluutconsoles rustend hoofdgestel dat een balkon vormt op de eerste verdieping. Op de sluitsteen van de poort is een voorstelling van een Madonna met Kind aangebracht. Het balkon wordt afgeschermd door middel van een decoratief uitgewerkte balustrade in gietijzer voor een balkondeur met geprofileerde omlijsting onder een opnieuw op voluutconsoles rustend hoofdgestel. De tweede verdieping van de poorttravee wordt gevormd door een rechthoekig venster, eveneens in een geprofileerde omlijsting.

Links van de poort bevinden zich vier door vensters gevormde traveeën: met diefijzers beveiligde keldervensters in de zandstenen plint, en op de gelijkvloerse verdieping rechthoekige vensters met hoekblokken in zandhoudende kalksteen, onderdorpels op voluten en bovendorpels met gestrekte ontlastingsboog. Een cordonlijst scheidt de gelijkvloerse van de eerste verdieping die gekenmerkt wordt door rondboogvensters met geprofileerde boogomlijstingen, die door middel van een kroonlijst en doorlopende onderdorpels met elkaar zijn verbonden. Op de tweede verdieping bevinden zich opnieuw rechthoekige vensters met doorlopende zandstenen onderdorpels, hoekblokken en een latei in blauwe hardsteen onder een gestrekte ontlastingsboog. Van de oorspronkelijk in pleister uitgewerkte geprofileerde waterlijst boven de vensters, beleven enkel de zandstenen aanzetten bewaard. De steigergaten werden afgedekt door middel van met bloemmotief versierde deksels. Een ver overkragende kroonlijst op modillons kondigt de overgang naar het dak aan. Het is niet duidelijk of de dakkapel, zoals getekend op het ontwerp in het Stadsarchief van Diest, ooit geplaatst werd.

De linkerzijgevel, voorzien van muurvlechtingen en ankers, wordt getopt door een brede schouw. De zolderverdieping wordt verlicht door drie ovaalronde oculi.

Bibliografie

  • FERRARIS J. 1775: Carte Chorographique des Pays-Bes Autrichiennes.
  • VONCKEN J.G. 1822: Primitieve kadasterkaart, Gemeente van Diest, s.l.
  • POPP P.C. 1857: Atlas Cadastral de Belgique. Province de Brabant. Arrondissement de Louvain. Plan Parcellaire de la ville de Diest, avec les mutations, Brugge.
  • BRANS M. 1994: Diest. Stille getuigen, s.l.
  • LEMAIRE R. e.a. 1971: Bouwen door de eeuwen heen. Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, 1, Provincie Brabant, arrondissement Leuven, Luik, p.56-99.
  • VAN DER EYCKEN M. 1994: Steden in beeld. Diest, s.l.
  • VAN DER EYCKEN M. 1980: Diest vroeger en nu, Tielt.
  • VAN DER EYCKEN M. 1980: Geschiedenis van Diest, Diest.

Bron: Beschermingsdossier DB002163, Herenhuis in empirestijl (digitaal dossier)
Auteurs:  Verloove, Claartje; Deneef, Roger; Paesmans, Greta
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis in empirestijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/146054 (geraadpleegd op ).