Beschermd cultuurhistorisch landschap

Abdijsite Kolen - Kolenberg

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
2041
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/2041

Besluiten

Abdijsite Kolen-Kolenberg
definitieve beschermingsbesluiten: 29-06-2001  ID: 3742

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als landschap betreft het 15de-eeuwse kruisherenklooster of Mariënlof, later omgevormd tot abdij en omgeving. De abdij werd reeds in 1947 beschermd als monument.
De abdij bevindt zich te midden van een vrij gaaf bewaard gebleven landbouwgebied op de grens van Droog- en Vochtig-Haspengouw, doorsneden door de vallei van de Vilsterbeek en Kleine Herk.



Waarden

De abdijsite Kolen - Kolenberg is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

natuurwetenschappelijke waarde

Geografisch bevindt het landschap zich op het talud tussen Laag-en Midden-België. De steilrand valt hier samen met de grens tussen Droog- en Vochtig-Haspengouw en met de overgang van de zand- naar de leemstreek. Deze natuurlijke steilrand is een belangrijke landschapsvormde factor. Dergelijke overgangsgebieden worden gekenmerkt door een eigen dynamiek en zijn bijgevolg in ecologisch en geografisch opzicht uitermate belangrijk.
De aanwezigheid van een kalkrijke bodem en van verschillende bodemseries, vallei- en depressiegronden, plateaugronden, vochtgradiënten, ... op een beperkte oppervlakte ligt aan de basis van de grote plantendiversiteit.
Het voorkomen van zeldzaam wordende vegetaties als dottergraslanden en gemeenschappen van grote zeggesoorten in de vallei van de Kleine Herk, droge kalkgraslandvegetaties op taluds en in de bovenloop van de Vilsterbeek.
De aanwezigheid in het landschap van zeldzame kalkminnende plantensoorten.

historische waarde

De abdij is de oudste van drie kloosters die de Kruisheren gedurende de 15de eeuw in de Zuidelijke Nederlanden gesticht hebben.
Het duidelijk in het landschap zichtbaar zijn van relicten van de historische continuïteit in het wegen-en perceleringspatroon, alsook in het bodemgebruik, naast 19de- en 20ste-eeuwse landschapsstorende structuren zoals de spoorweg en de veiling.

esthetische waarde

De abdij van Kolen is de structurerende beelddrager te midden van een vrij gaaf bewaard gebleven, zachtglooiend, vruchtbaar landbouwgebied op de grens van Droog- en Vochtig-Haspengouw.
De asymmetrische vallei van de Kleine Herk met graften op de steilste helling en een amfitheatervormig dalhoofd, hoogstamboomgaarden, hagen en het panoramisch uitzicht van op de Kolenberg bieden een hoge visuele belevingswaarde.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Kloostertuin Mariae Laudes

Colenstraat (Borgloon)
Ommuurde tuinruimte van de voormalige abdij Mariënlof, voornamelijk omgezet in boomgaard en kleine siertuin uit het midden van de 20ste eeuw, ter vervanging van de mestvaalt op het neerhof. Ligging en later ommuurde boomgaard ongewijzigd sinds de 18de eeuw.


Kruisherenklooster van Colen

Colenstraat 1, 1A (Borgloon)
Voormalig kruisherenklooster van Colen, heden abdij Mariënlof. Het klooster van Kolen wordt gesticht door Maria van Colen, dochter van Abraham van Colen en Oda Roefs.


Spoorwegbedding lijn 23 Drieslinter-Tongeren

Borgloon, Sint-Truiden, Tongeren (Limburg), Linter, Zoutleeuw (Vlaams-Brabant)
Deze voormalige spoorlijn 23 loopt van Drieslinter naar Tongeren. Het eerste deel, tussen Drieslinter en Sint-Truiden, werd ingereden op 27 mei 1878. Het laatste deel, tussen Borgloon en Tongeren werd op 10 september 1879 geopend. De spoorlijn werd ook wel de fruitspoorlijn genoemd omdat er veel fruit langs vervoerd werd voor de stroopfabrieken. In 1957 werd het personenverkeer stopgezet. Vanaf 1958 tot 1980 werd de spoorweg definitief gesloten en werden de sporen opgebroken. Het grootste deel van de voormalige lijn 23 is nu aangelegd als fietspad.

Is de gedeeltelijke bescherming van

De abdij van Kolen en de Kolenberg

Borgloon, Kerniel (Borgloon)
De abdij van Kolen, vroeger het Kruisherenklooster van Colen of abdij Mariënlof genoemd, is gelegen aan de rand van Droog Haspengouw. De abdij ligt op een hoge uitloper van het plateau en is beeldbepalend voor de omgeving. De vallei van de Kleine Herk is diep ingesneden, via een historisch voetpad is er via de vallei een verbinding met de dorpskern van Kerniel. De spoorlijn Tongeren-Borgloon doorsnijdt het landschap ten zuiden van de abdij. Het is voornamelijk een agrarisch landschap.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.