Beschermd monument

Elektrische havenkraan 400 KA

Beschermd monument van tot heden

ID
21191
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/21191

Besluiten

Havenkraan 400 KA
definitieve beschermingsbesluiten: 22-09-2017  ID: 14511

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft de elektrische havenkraan 400 KA.



Waarden

De havenkraan 400 KA is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

In de Antwerpse haven worden jaarlijks meer dan 200 miljoen ton goederen behandeld. De kranen zijn van het allergrootste belang in de snelle overslag van de goederen die in de haven worden aangevoerd. Ze vormen een essentieel onderdeel van de haveninfrastructuur. De sterke uitbreiding van het stukgoederenverkeer in de haven noopte de Belgische regering om een tienjarenplan op te stellen. Tussen 1956 en 1965 werd de havenoppervlakte verdubbeld en werd voor een moderne kaaiuitrusting gezorgd. De kranen van de reeksen KA, KB en KD werden aan het begin van de jaren 1960 opgesteld. Ze werden in het kader van het tienjarenplan gefinancierd door de stad Antwerpen en de Belgische overheid. De kranen van de KA-reeks hebben ongeveer 43 jaar gediend in de haven tot in 2003. Aldus heeft de 400 KA een historische waarde in het documenteren van de spectaculaire ontwikkeling van de Antwerpse haven

industrieel-archeologische waarde

De 400 KA is het enige bewaarde exemplaar van de twintig kranen van de KA-reeks die aan het begin van de jaren 1960 in gebruik werden genomen. De kranen werden in 1961 gebouwd door het consortium Holland Cranes bestaande uit de werven Conrad-Stork, Gusto en Verschure. De kranen met de nummers 386 KA tot 405 KA werden opgesteld op de zuidkaaien van het Tweede Havendok en de noordkaaien van het Derde Havendok. Daar werden voor de 5-tonskranen zwaarder gefundeerde kraansporen aangelegd. De nieuwe kranen kenden in de jaren 1950 een ontwikkeling van zware mastodonten tot ranke reuzen. De gaaf bewaarde 400 KA vormde het toppunt van dit elegante profiel.

technische waarde

De 400 KA incorporeert de laatste ontwikkelingen in de kraantechnologie in 1961. De torenconstructie met beweegbaar tegengewicht aan de achterzijde van de toren is in de Antwerpse haven voor het eerst toegepast in 1945 op de Britse GA-kranen van Stothert & Pitt. De techniek is in de jaren 1950 verder geperfectioneerd. De kraan is gebouwd als een gelaste kokervormige constructie, waar geen vakwerkbouw meer aan te pas komt, behalve voor de giek. Door de dubbelrijige zwenklager zijn het portaal en de bovenbouw stevig met elkaar verbonden zodat de krachten van het kraanwerk worden doorgegeven aan het portaal. Het stabiliserende tegengewicht kan zodoende in de holle poten van de onderbouw worden ingebracht. De 400 KA is een topkraan waarbij de kraan onder last kan zwenken, hijsen en toppen. De torenconstructie maakt het mogelijk om de giek te balanceren met een tegengewicht dat aan de achterzijde van de torenbouw op en neer beweegt. Het tegengewicht is via de top van de toren verbonden met het uiteinde van de giek. Dit systeem maakt dat de giek en het topmechanisme lichter kunnen worden uitgevoerd. Een element dat hiertoe bijdraagt is dat de krachten van de giektop op de lengteas van de giek lopen, zodat die niet op buiging wordt belast maar op druk. Dit maakt een slanke kraan mogelijk. De kraan zorgt voor een horizontale vlucht tijdens het toppen van de giek door een uitgebalanceerd systeem van katrollen die de vrijgekomen lengte van de hijskabel opvangt,


Aanduiding van

Is de bescherming van

Elektrische havenkraan 400 KA

Rijnkaai (Antwerpen)
De 400 KA is een stalen torenkraan met een slanke constructie opgebouwd uit een portaal en een draaibare bovenbouw, gebouwd in 1961 door het consortium Holland Cranes.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.