De bescherming als dorpsgezicht betreft de oude dorpskern van Dilsen, die bepaald wordt door de site van de voormalige Sint-Martinuskerk - met de restende 16de-eeuwse toren, het voormalige kerkhof en kerkhofmuur -, de 18de-eeuwse kapelanie, de verbouwde pastorie en hun onmiddellijke omgeving. Deze historische kern is gelegen aan de oude Maasarm.

De Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) bracht een advies uit waarbij de historische en andere sociaal-culturele waarde van de onmiddellijke omgeving als volgt werd gemotiveerd: "als gaaf bewaarde dorpskern (al tenminste sinds 1845, atlas der buurtwegen), gelegen aan de oude Maas, bestaande uit de 16de-eeuwse toren van de voormalige Sint-Martinuskerk, het omringend kerkhof met kerkhofmuur, de voormalige pastorie; de sociaal-culturele waarde is gelegen in de getuigewaarde van het geheel, als gaaf bewaarde, oorspronkelijke structuur van een historisch gegroeide dorpskern."