De watermolen Binkenmolen is gelegen aan de Abeek, aan de grens van Bocholt met Bree, in de Binkermolenstraat (voorheen Kerkweg). De voormalige banmolen werd als complex in het tweede kwart van de 15de eeuw vermeld. De omgeving bestaat voornamelijk uit bospercelen.
De Binkenmolen was de banmolen van de heer van het aanpalende Gerdingen en Nieuwstad bij Bree en werd voor het eerst vermeld in 1437. In 1647 was Lee Bincken, alias Vrancken, uit Gerdingen molenaar. De molen staat aangeduid op de Ferrariskaart (1771-1777) als een tweeledig geheel genaamd "Bincken Molen". In de Atlas der Buurtwegen (1845) staat hij afgebeeld als een langgestrekt gebouw, grosso modo in zijn huidige vorm. Het complex was toen eigendom van Philippe Hardy, rentenier te Luik. Het huidige gebouw dateert uit 1906.
De watermolen maakt deel uit van een bakstenen gebouw van één bouwlaag onder een geknikt wolfsdak met mechanische pannen, waarvan de nok loodrecht op de Abeek ligt. De oorspronkelijke ordonnantie was waarschijnlijk molenhuis-woonhuis-stal-dwarsschuur. De dwarsschuur werd omgebouwd tot woning en werd in de 20ste eeuw gebruikt als café.
Dit deel van het landschap geeft nog een beeld van het vroegere Kempens beekdallandschap en het moerassige gebied, dat een onontbeerlijke schakel vormde in het levenspatroon van onze voorouders. De moerassige gebieden waren gemene gronden waar onder andere hout en riet konden gehaald worden. De Abeek getuigt van de ontginning van het landschap en is bepalend voor de vorm en het uitzicht ervan. Grote delen van het gebied werden ontwaterd voor land- en bosbouwdoeleinden. De omgeving bestaat voornamelijk uit bospercelen. Ten westen van de molen bevindt zich een waterbekken.
De omgeving van de Binkenmolen heeft industrieel-archeologische waarde als voorbeeld van een op het moment van bescherming nog functionele molinotoop die reeds in 1437 bekend was. De molen bevindt zich in een landschappelijk waardevolle omgeving.
Auteurs: Schlusmans, Frieda; Daemen, Caroline; Van den Broeck, Myriam; Geyskens, Bart; Bats, Hubert; De Schepper, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Watermolen Binkenmolen met omgeving [online], https://id.erfgoed.net/teksten/154448 (geraadpleegd op ).
De watermolen Binkenmolen met omgeving aan de grens van Bocholt met Bree, is beschermd als dorpsgezicht.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Watermolen Binkenmolen met omgeving [online], https://id.erfgoed.net/teksten/188862 (geraadpleegd op ).