beschermd cultuurhistorisch landschap

De Rammelaars

beschermd cultuurhistorisch landschap van tot

De rechtsgeldigheid van dit aanduidingsobject is niet meer actueel.
ID
2430
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/2430

Besluiten

De Rammelaars
nietigverklaringen: 25-06-2004  ID: 11200

De Rammelaars
intrekkingsbesluiten: 20-08-1999  ID: 11199

De Rammelaars
definitieve opheffingsbesluiten: 11-06-1999  ID: 11198

De Rammelaars
definitieve beschermingsbesluiten: 06-02-1995  ID: 2807

Beschrijving

Het natuurgebied De Rammelaars vormt een relict van een voormalig, kleinschalig, Kempens beekdallandschap.
Dit gebied werd beschermd als landschap bij ministerieel besluit van 6 februari 1995.
Bij ministerieel besluit van 11 juni 1999 werd deze bescherming tijdelijk opgeheven tot dit opheffingsbesluit op zijn beurt werd vernietigd bij ministerieel besluit van 20 augustus 1999, waarna de bescherming als landschap opnieuw geldig was.
De bescherming werd echter enkele jaren later wel vernietigd door het arrest van de Raad van State van 25 juni 2004.

Bij de bescherming van De Rammelaars in 1995 bracht de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) een advies uit waarbij de wetenschappelijke, in casu natuurwetenschappelijke, historische, in casu cultuurhistorische en esthetische waarden als volgt werden gemotiveerd:

wetenschappelijke, in casu natuurwetenschappelijke waarde: ongeveer twee derden van het landschap is bedekt met een gemiddeld 1 meter dikke veenlaag. Dit centraal veenpakket is omgeven met natte tot zeer natte gronden op licht zandleem en zeer sterk gleyige gronden op zandlemig materiaal met reductiehorizont. De genese van deze bodemgroeperingen werd door de mens niet beïnvloed.
Het voorkomen van zeldzaam wordende vochtminnende plantengemeenschappen zoals het dotterverbond (Calthion palustris), het moerasspireaverbond (Filipendulion), het verbond van zomp- en gewone zegge (Caricion Curto Nigrae) en uitgestrekte wilgenstruwelen en elzenbroekbossen. Deze plantengemeenschappen zijn het resultaat van enerzijds de bodemgesteldheid en anderzijds van een bepaalde vorm van beheer en ontginning.
Door de grootte, de verscheidenheid aan biotopen, de geïsoleerde ligging, de relatieve ontoegankelijkheid en het gevoerde beheer is het landschap een geschikt broed-pleister- en/of foerageergebied voor tal van vogelsoorten. De continuïteit in het grondgebruik vast te stellen sedert 1836 leidde mede tot de huidige grote ecologische diversiteit.
historische, in casu cultuurhistorische waarde: de begin 19de-eeuwse situatie voor wat betreft het verloop van de beken, het grachtensysteem en het perceelspatroon bleef tot op heden praktisch ongewijzigd.
Tot kort voor de Tweede Wereldoorlog werden heel wat percelen uitgeturfd. Een aantal turfputten in het reservaat is nog een stille getuige van deze verloren gegane nijverheid.
De aanwezigheid van een uitgebreid begin 19de-eeuws grachtensysteem maakt de waterbeheersing mogelijk.
esthetische waarde: het gebied is een levende getuige van een voormalig, kleinschalig, Kempens beekdallandschap.

  • Onroerend Erfgoed Limburg, Beschermingsdossier DL000388, De Rammelaars, advies KCML (1995).

Waarden

De Rammelaars was beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

wetenschappelijke waarde

in casu natuurwetenschappelijke waarde

historische waarde

in casu cultuurhistorische waarde

esthetische waarde


Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Rammelaars

Olmen (Balen), Meerhout (Meerhout), Kwaadmechelen (Tessenderlo-Ham)
Dit gebied, gelegen in de zuidelijke Kempen, op de grens van de provincies Limburg en Antwerpen wordt begrensd door het kanaal Dessel – Kwaadmechelen het Albertkanaal. Het kleinschalige valleilandschap wordt doorsneden door de Luikse Beek die het gebied ontwatert. Het weinig uitgesproken afhellend reliëf zorgt voor een gradiënt van venige naar ijzerhoudende moerasgronden waarin turf en ijzererts ontgonnen werd. Het gebied wordt gekenmerkt door een gevarieerd coulissenlandschap dat vooral in het zuidelijk deel gaaf is bewaard. De historische percelering is in dit kleinschalig cultuurlandschap nog intact en goed herkenbaar door de typische houtkanten op de perceelsgrenzen en afwateringsgrachten loodrecht op de beken. In het noordelijk deel werden vele percelen verlaten door landbouwers en heeft de vegetatie zich spontaan ontwikkeld tot elzen- en wilgenbroekbossen.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: De Rammelaars [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/2430 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.