Beschrijving
De ‘hoeve Spooren’ of ‘Hoeve de Loberg’ te Lommel, is samen met de waterput beschermd als monument.
Waarden
Het woonhuis en de waterput van de Hoeve Spooren zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde: Bakstenen hoeve, parallel met de straat, acht traveeën en één bouwlaag onder een steil leien wolfsdak op daklijstbalkjes. Van de voormalige nutsvoorzieningen bleef enkel een achterliggende waterput bewaard. Voorgevel met gecementeerde plint, centrale korfbogige ingangsdeur in gewitte cementlijst met kruisvormige bekroning, beluikte rechthoekige vensters met hardstenen, gecementeerde lekdrempels, eenvoudige stalvensters, smeedijzeren jaartalankers met datering AO1754, krulankers aan weerszijden van de toegangsdeur. Rechterzijgevel met sporen van vlechtingen, korfbogige zijdeur, rechts grenzend aan een getralied, houten kozijn en een ruitjesvenster, die respectievelijk de achterliggende tongewelfde kelder en bovenliggende opkamer markeren; tweede bouwlaag met houten kozijntjes. Lage achtergevel, het resultaat van een achterwaartse uitbreiding waartoe ook het dak verder werd doorgetrokken; een enkel getralied houten vensterkozijn bleef bewaard. Sobere linkerzijgevel met ingemetselde dwarsbalk, oude staldeur, oorspronkelijk korfbogige schuifpoort en zolderluik met origineel kozijn. Interne verdeling in woonhuis (de vijf rechtse traveeën) en stal (de drie linkse traveeën). Woonhuis met klassieke indeling op basis van centrale schoorsteenwand, waarrond de voornaamste ruimten zijn gegroepeerd. De interieurafwerking is sober; markant zijn wel het bewaarde fragment van de originele schoorsteenbalk en de Oud-Hollandse kap. De ruimte rechtsvoor is sober neoklassiek afgewerkt, met een eenvoudige houten sierschouw, geflankeerd door rondbogig uitgewerkte doorgangen. De rijkere afwerking alhier is een spoor van de vroegere opsplitsing en gedeeltelijke verpachting van het pand, die ook uit de doorstroming blijkt. Het verpachte deel grensde onmiddellijk aan de stal. Deze is een typische halle met uitdieping, centraal doorsneden door een mestgoot en wederzijds geflankeerd door platformen en voedertroggen.
historische waarde
De zogenaamde Hoeve de Loberg, in de volksmond ook wel eens Hoeve Spooren genaamd, zou het oudste huis van Lutlommel zijn. Reeds vanaf de 17de eeuw schijnt de hoeve eigendom te zijn geweest van de familie Fransen, maar Wouter Fransen, geboren in 1740, is de eerste telg die zeker met de hoeve in verband kan worden gebracht. Via zijn dochter Anna-Margriet kwam het goed in handen van teut Johannes Luisterborgh, die er in de Franse Keizertijd een schrijnwerkeratelier uitbaatte. De agrarische activiteiten schijnen echter nooit te zijn gestaakt. Een zoon van Luisterborgh wordt aanvankelijk zelfs als landbouwer geciteerd, maar later ging ook hij in de teutenhandel. In 1837 werd de hoeve dan ook gedeeltelijk verpacht, terwijl de eigenaars enkele kamers voor zichzelf behielden. Na het overlijden van de oude Luisterborg in 1842 werd het geheel verkocht aan molenaar Peter-Jan Peters, die het aan zijn dochter naliet. In 1922 zou Christiaan Spooren door aankoop eigenaar worden van het goed. De hoeve behield een grotendeels 19de-eeuws voorkomen, her en der met referenties naar een oude vakwerkstructuur. Het is onduidelijk in welke mate het huidige gebouw nog in verband kan worden gebracht met de bouwfase van 1753, waarop de jaartalankers op de voorgevel refereren.