Beschrijving
De toren en calvarieberg van de Onze-Lieve-Vrouwkerk te Kermt, zijn reeds beschermd als monument sinds 19-07-1948. Deze bescherming is uitgebreid tot het schip en omgeving op 04-11-2002.
Waarden
Het schip en de onmiddellijke omgeving van de Onze-Lieve-Vrouwkerk zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde:
Pseudo-basilicale kerk met westtoren, driebeukig schip, dwarsbeuk en koor met kapellen. Bakstenen schip van zes traveeën, getoogde vensters en elementen in baksteen, mergel en ijzerzandsteen onder een gebogen leien zadeldak; bakstenen transept; koor met kalkstenen rondboogvensters. Volledig bepleisterd interieur met dubbele scheibogenarcade, rustend op Toscaanse zuilen, als pilasters naar de muurdammen vertaald; overwelving door tongewelven met gordelbogen in stuc, zijbeuken onder vlakke zoldering met casementversiering, apsis met geribde halfkoepel. Glasramen naar ontwerp van Jeurissen (1913); rijk gestoffeerd interieur. De resterende grafkruisen dienen beschermd als enige restant van het oude kerkhof in situ en als schrijnende getuigen van de moderne dorpsevolutie.
historische waarde
De kerk van Onze-Lieve-V rouw-ten-Hemelopneming werd omstreeks 1220 gesticht door de abdij van Herkenrode. Het oudste gedeelte wordt gevormd door de toren, met romaanse onderbouwen en gotische toevoeging. Rond 1770 werd het toenmalige kerkschip afgebroken en heropgebouwd in classicistische stijl, naar ontwerp van de befaamde Luikse architect Barthélémy Digneffe. Bouwmeesters Martens en Lenertz voegden naar aanleiding van een uitbreiding in 1911 een neoklassiek transept toe en vervingen het koor en de sacristie. In 1969 werd de neoklassieke sacristie afgebroken en vernieuwd. Naar aanleiding van de herinrichting van de dorpskom werd het oude kerkhof verplaatst; enkele 18de- tot 19de-eeuwse grafkruisen werden tegen de kerk geplaatst.
volkskundige waarde
De kerk van Kermt staat voor een aloude katholieke dorpscultuur. Als middeleeuwse stichting met uitbreidingen doorheen de eeuwen veruiterlijkt het gebouw een intrinsieke en hoog ingeschatte devotionele waarde, die nog wordt geaccentueerd door de grafkruisen, aangezien zij de verbondenheid van de dorpsgemeenschap met de kerk duidelijk aantonen.
sociaal-culturele waarde
De kerk is van belangrijke beeldbepalende waarde, gelegen in het centrum van de dorpskom langsheen de Diestersteenweg. Niet alleen de toren is hierbij waardevol, maar ook het schip, aangezien het integraal deel uitmaakt van het kerkgebouwen getuigt van enkele eeuwen kerkgeschiedenis.