In 1923 ingehuldigd en opgericht onder impuls van de Vriendenkring van de Oud-Strijders van de Slag van Sint-Margriete-Houtem teneinde de herinnering aan de gebeurtenissen en slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog levend te houden, is dit oorlogsgedenkteken onlosmakelijk verbonden met de plaatselijke en de Belgische politieke geschiedenis, en bezit het aldus een belangrijke historische en documentaire waarde.

Als gezamenlijk werk van de broers Maximiliaan en Hippolyte Le Roy (1875-1943) ontworpen oorlogsgedenkteken, bestaande uit een hardstenen gedenkmuur met geprononceerde middenpartij waarop een bronzen beeldengroep levensgroot, dynamisch en waarheidsgetrouw uitgebeeld als een momentopname op het slagveld, voorstellende een liggende gewonde officier en een ten strijde trekkende soldaat; het geheel symbool voor strijdvaardigheid, moed en opoffering.