Beschrijving
Het herenhuis De Helm in Hasselt, was beschermd als monument.
Op 14 maart 2024 werd de bescherming als monument van het herenhuis De Helm voorlopig en op 19 juli 2024 definitief opgeheven omwille van het algemeen belang. Het herenhuis had door herhaaldelijke verbouwings- en aanpassingswerken aangevat sinds de jaren 1960, een relatief beperkte erfgoedwaarde op het moment van bescherming en is sindsdien verder aangetast.
Waarden
Huis Den Helm was beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
De voorgeschiedenis van De Helm gaat ten minste terug tot in 1376, toen in het testament van Willem Huysmans een zekere Margriete van de Helme werd aangehaald. Het gebouw fungeerde tot 1620 als herberg en gasthof en behoorde tot de voornaamste logementen van de stad. Vanaf 1620 kwam het pand in handen van voorname patriciërsfamilies, die gedeelten ervan verhuurden. In het laatste kwart van de 17de eeuw hield de Eedele Liensaele van Curingen zitting in De Helm. In 1828 kwam het huis in handen van koopman Frans Farcy, die het verbouwde tot winkel en de achterliggende gebouwen afbrak om de doorgang naar de Kortstraat te vergemakkelijken. De familie Droogmans verbouwde het pand vanaf 1913 tot rentenierswoning, waarmee het min of meer zijn huidige uitzicht kreeg. In de 20ste eeuw werd het huis opnieuw winkelpand, waardoor het gelijkvloers en het achterliggende terrein volledig werden aangepast en volgebouwd.
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde:
Breedhuis aan de Hoogstraat, met inmiddels overdekte achterkoer die tot in de 20ste eeuw reikte tot aan het voormalige Armenkerkhof in de Kortstraat, alwaar een inrijpoort en bijgebouwen te situeren waren. Statig herenhuis van vijf traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak, met een geknikte façade in Empire. Bepleisterde baksteenbouw met grondig aangepast gelijkvloers. Op de eerste verdieping, licht beklemtoonde risaliet op de gevelknik met rondbogig balkonvenster in een geaccentueerde omlijsting met sluitsteen en imposten, ingeschreven in een rechthoekige omlijsting; smeedijzeren balkon met ingeschreven helm. De rest van de gevel is voorzien van eenvoudige rechthoekige vensters met cordon vormende lekdrempels. De zijgevels zijn voorzien van aandaken en vlechtingen, de achtergevel vertoont vanaf de eerste verdieping opnieuw een onderverdeling in vijf venstertraveeën. Van de vroegere interne dubbelhuisindeling bleef niets bewaard.
sociaal-culturele waarde
Belangrijk beeldbepalend onderdeel van het heterogene Marktplein, waar gebouwen uit verschillende perioden - vakwerkgebouwen, (neo)classicistische 18de- en 19de-eeuwse panden en een dominant modernistisch complex - zijn gegroepeerd. Het huis in kwestie, dat tot de imposantste van de Markt behoort, vormt bovendien een belangrijk richtpunt vanuit de Kapelstraat.