Rond 1840 gebouwd, hoogst waarschijnlijk naar ontwerp van een ingenieur van Bruggen en Wegen, vormt het middelgrote spoorwegstation van Tienen, sinds het verdwijnen van de eerste stations van Mechelen (1837) en Leuven (1840), de laatste materiële getuige van het oudste stationstype van de Belgische Staatsspoorwegen, in casu een sober neoclassicistisch, hiërarchisch-symmetrisch opgevat en door een arcadestructuur van rondboogopeningen sterk horizontaal gemarkeerd bepleisterd volume, bestaande uit een risalietvormend middenpaviljoen met bekronend driehoekig fronton en lantaarnvormig torenuurwerk, aan weerszijden geflankeerd door lagere zijvleugels. Opmerkelijk is bovendien de bewaarde dienstwoning van de stationschef op de verdieping alsook het tot schuilkelder verbouwde, boogvormig gefundeerde kelderniveau.

Rond 1840 opgetrokken op de oostelijke lijn Brussel-Luik, waarvan het baanvak Leuven-Tienen in 1837 was ingehuldigd, vormt het spoorwegstation van Tienen als oudst bewaarde ontvangstgebouw een enige getuige uit de beginperiode van de Belgische Staatsspoorwegen die ingevolge de wet van 1834 in korte tijdsspanne een gans spoorwegnetwerk zou uitbouwen, waardoor België als eerste op het Europese continent over een publiek spoorwegnet kon beschikken dat de grote centra onderling en met hun buitenlandse handelspartners in verbinding stelde. Voor Tienen zelf zou de spoorverbinding een cruciale rol spelen bij de verdere ontwikkeling van de ontluikende industrie en niet in het minst voor de lokale suikerraffinaderij, waarvan de eerste vestiging van 1837 dateert. Ten slotte vormde het station met de aanleg van een stationsplein en een rechtlijnige verbindingsas met het stadscentrum, waarvan het station als visueel sluitstuk fungeerde, de aanzet van een eerste stedenbouwkundige ingreep die de oude wijk Avendoren aan de westrand van de stad drastisch van uitzicht zou veranderen.