Beschrijving
De Sint-Evermaruskapel is, samen met de omliggende kapelweide, beschermd als monument.
Waarden
De Sint-Evermaruskapel en omgevende kapelweide is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
Pastoor Ruzelius zou circa 968 in de kapelweide het graf van Evermarus hebben gevonden en er een houten kapel hebben laten bouwen. Abt Wedericus van Burtscheid bouwde op het graf een groter bedehuis, gewijd door prins-bisschop Theoduinus (1048-1075). De huidige kapel dateert van 1784 en werd door kanunnik Hardy gebouwd op de plaats van het vroegere gebouw.
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde: Rechthoekige kapel van drie traveeën met aangebouwde sacristie van één travee, opgetrokken in silex en mergel onder leien zadeldaken, in de sluitsteen van het portaal 1784 gedateerd; zijgevels met getoogde vensters waarin glasramen met voorstellingen van de evangelisten; bepleisterd interieur. Binnen bleven een aantal interessante meubelstukken bewaard: neoklassiek houten portiekaltaar met 16de-eeuws, gepolychromeerd houten beeld van Sint-Evermarus; neoklassiek grafmonument in hardsteen en marmer, bekroond met 18de-eeuws schilderij met voorstelling van de Marteldood van Sint-Evermarus; gepolychromeerde houten heiligenbeelden; neoromaanse muurschilderingen.
volkskundige waarde
De Sint-Evermaruskapel is het centrum van de eeuwenoude volksverering van Sint-Evermaar, de pelgrim-martelaar, die volgens de legende ten tijde van Pepijn van Herstal door Hacco, heer van Herstappe, werd vermoord. Kapel en legende gaven het ontstaan aan een belangrijk volkskundig fenomeen, de Evermarusprocessie en het Evermarusspel, ook Rutten-mei genaamd, waaraan door sommige auteurs een zeer hoge ouderdom wordt toegeschreven.