Beschermd monument

Sint-Willibrorduskapel

Beschermd monument van tot heden

ID
3631
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/3631

Besluiten

Kapel Sint-Willibrordus
definitieve beschermingsbesluiten: 31-05-2002  ID: 3866

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als monument betreft de Sint-Willibrorduskapel. De omgeving van de kapel is als dorpsgezicht beschermd.



Waarden

De Sint-Willibrorduskapel is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

De kapel zou zijn gesticht door de Heilige Willibrordus, die tijdens zijn omzwervingen in de streek eens uitrustte op een grote steen in Muisven-Gruitrode en daarop het plan opvatte om een kerkje voor de plaatselijke bekeerlingen te laten optrekken. Opgravingen tonen inderdaad een rijke voorgeschiedenis aan. Het oudste grondplan, een rechthoekig koor met breukstenen funderingen en een aansluitende gebedsruimte, waarvan slechts de basisstenen van verdwenen houten pijlers bewaard bleven, vertoont opvallende parallellen met de primitieve Sint-Willibrorduskerk van Echternach, thuisbasis van de heilige. Rond de oude kapel zou zich ook een kerkhof hebben bevonden, wat bijkomend zou kunnen wijzen op een zeer hoge ouderdom. Na de 13de-eeuwse opwaardering van de nabije Sint-Gertrudiskerk tot parochiekerk verloor het heiligdom echter aan belang. Het gebouw kreeg wel nog een halfronde koorafsluiting en behield een beneficie. In de 18de eeuw verkeerde het gebouw, dat nog over een rieten dak beschikte, in een ruïneuze toestand. In de 19de en 20ste eeuw, tegen een achtergrond van toenemende secularisatie, werd het gebouw slachtoffer van brand, diefstal en ondeskundige restauraties.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: Gedeeltelijk gecementeerde, gedeeltelijk in breuksteen gefundeerde, bakstenen kapel met halfronde, breukstenen koorafsluiting onder leien zadel- en schilddaken met dakruiter. Portaalgedeelte met rondbogige ingang, bekroond met dito venster, schip en koor met steekboogvensters; sober interieur met moderne glasramen, omvattende voorstellingen van Onze-Lieve-Vrouw-Hoop-der-Hopelozen, de Heilige Gertrudis, Willibrordus, Jozef en Elooi. Na diefstal van contemporaine eiken heiligenbeelden werd het uit de kerk van Gruitrode afkomstige, 15de-eeuwse altaar eveneens uit de kapel verwijderd.

volkskundige waarde

De kapel heeft een uitgesproken devotionele waarde als vroegmiddeleeuws heiligdom en aloud bedevaartsoord, traditionele eindbestemming voor ouders van kinderen met kinkhoest.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Sint-Willibrorduskapel

Muisvenstraat (Oudsbergen)
De kapel is een zeer oude stichting, en was waarschijnlijk het eerste religieuze centrum van Gruitrode. Bakstenen gebouw van één travee met halfrond, bepleisterd koor van breuksteen, zadeldak, met klokkenruiter op het koor; getoogde vensters uit de tweede helft van de 19de eeuw, ook in het koor.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.