beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden
Geografisch pakket Vechmaal
definitieve beschermingsbesluiten: 12-07-2005 ID: 4421
De kern van het oude gehucht Sint-Pieters-Heurne te Vechmaal is beschermd als dorpsgezicht. De bescherming omvat onder meer de landbouwpercelen, enkele van de tot een cluster behorende hoogstamboomgaarden in het gehucht, de bebouwing en de wegen. In hetzelfde besluit werden het kasteel van Heurne met park, de hoeve van het verdwenen kasteel de Bellefroid, het kerkhof rond de reeds eerder beschermde Sint-Pieterskapel van Heurne en twee vierkantshoeven beschermd als monument. Deze gebouwen met onmiddellijke omgeving maken geen deel van het beschermde dorpsgezicht.
De kern van het oude gehucht Sint-Pieters-Heurne, met inbegrip van wegen, bebouwing en landbouwpercelen, is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:
Sint-Pieters-Heurne behield perfect alle karakteristieken die het al minstens sinds de Ferrariskaart (1771-1778) als een gehucht kenmerken: een kleine landelijke bewoningskern, ombufferd door een functioneel aansluitende context van landbouwland, beemden en bossen. Het gebouwenbestand bleef grotendeels ongewijzigd en de individuele panden (afgezien van het kasteel van Heurne, het voormalig kasteel van Bellefroid en het kerkhof van de Sint-Pieterskapel) bleven ondanks verbouwingen en restauraties herkenbaar als authentieke volumes. Het omgevende landbouwland strekt zich uit in alle richtingen en behield meer bepaald naar Vechmaal toe een verbazend gave topologie, doordat het dorp zich niet wezenlijk oostwaarts heeft uitgebreid, maar integendeel de oude structuur heeft behouden van een vanaf de dorpskern geleidelijk uitdunnende bebouwingsgraad, uitmondend in een aantal geïsoleerde hoeves aan de rand.
De gebouwen en hun schitterende kader vormen een esthetisch waardevol geheel, dat in ruimere zin is geïntegreerd in een uniek uitgestrekt cultuurlandschap met historische kasteeldorpen (Bommershoven, Heks, Widooie) en domeingoederen (Ter Hove, Monnikenhof, Manshoven), alternerend met een schitterend semi-ruraal kader van akkers, weiland en bossen, de verschillende elementen onderling verbonden door oude wegtracés, dat als geheel qua structuur en verschijningsvorm vrijwel onaangetast bleef door moderne stedenbouwkundige ingrepen.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Gehucht Sint-Pieters-Heurne [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/3635 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.