Beschrijving
De bescherming als monument betreft de uitbreiding van de bescherming van het molenhuis bij ministerieel besluit van 26 oktober 1993 tot het gehele molencomplex (molenaarswoning, stalvleugel en bakhuis) en de onmiddellijke omgeving.
Waarden
De bescherming als monument is uitgebreid tot het gemonumentaliseerd molenwerk met het ganse gebouw en de omgeving omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
historische en historische, in casu architectuurhistorische waarde:
Wateroliemolen van het onderslagtype, gelegen op de Herk, voor het eerst vermeld in 1235, waargenomen door de Ferraris en weergegeven op zijn kaart (1771-77), hernomen in de Buurtwegenatlas (1844). Gebouw geëvolueerd van L-vorm naar de huidige losse bestanddelen door het wegvallen van een dwarsschuur of overdekte doorgang. Typisch complex, bestaande uit woon- en molenhuis haaks op de rivier, losstaande stal links van het voorerf, bakhuis achteraan in de boomgaard. Het woonhuis, vier traveeën breed en anderhalve bouwlaag hoog, is een gedeeltelijk versteende vakwerkconstructie, met een zichtbare, gecombineerde ankerbalkgebint-en-standjuk-combinatie met leemvulling in de linkse zijgevel en stijl- en regelwerkingrestanten boven de ankerbalklaag in de achtergevel; ankerbalken en dakgebint bleven intact bewaard, evenals de binnenindeling, met centrale schoorsteen en geïsoleerde, onderkelderde opkamer linksachter. De voorgevel is volledig gemoderniseerd in het begin van de 20ste eeuw, de achtergevel is simpelweg versteend, evenals de volledige stalvleugel en het bakhuis.
sociaal-culturele waarde, volkskundige waarde
Als watermolen behoort het gebouwenensemble tot de belangrijkste onderdelen van een typische Leemstreekkern; het molenaarsambt was alom gerespecteerd en dit blijkt uit de omvang van het complex en het omliggende terrein. Het woonhuis is daarenboven een voorbeeld van een typische Midden-Limburgse vakwerkconstructie; los van de streekspecifieke interpretatie van de constructietechniek en typische aanlegvormen, die reeds een zekere uniciteit garanderen, maakt het pand deel uit van een uitzonderlijk rijk en gaaf bewaard bestand. Elk individueel vakwerkgebouw in de streek is als dusdanig representatief voor het lange voortleven van deze volkse, landelijke en rustieke bouwtraditie, die bovendien esthetische en sterk beeldbepalende kwaliteiten heeft.