Beschrijving
De twee burgerhuizen, die vermoedelijk een gezamenlijke voorgeschiedenis hebben, zijn beschermd als monument.
Waarden
De twee mogelijk samenhorende woonhuizen, het linkse met 17de-eeuwse kern, beide met 18de-, 19de- en 20ste-eeuwse aanpassingen, zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
Piepelpoel 19 en 21 hebben perfect aansluitende gevels in baksteen met getoogde muuropeningen in kalkstenen omlijsting met sluitsteen, een karakteristiek uit de tweede helft van de 18de eeuw, maar een gezamenlijke voorgeschiedenis kan verder niet worden bevestigd: beide huizen zijn al minstens sinds het voorprimitief kadasterplan (1829) autonome eigendommen. Dat beide huizen belangrijke 18de-eeuwse gevels hebben wijst in elk geval al op een zeker historisch belang. Dat historische belang schijnt verder het meest uitgesproken in Piepelpoel 21: het huis heeft aan straatzijde twee tongewelfde, mergelstenen kelderruimten, die minstens 17de-eeuws zijn en waarschijnlijk de restanten zijn van in het huis geïntegreerde, oudere constructies. Uit de 18de eeuw dateren afgezien van de voorgevel twee gelijkvloerse pronksalons in het linkerdeel van het huis. De op het voorprimitief kadasterplan van 1829 geregistreerde, U-vormige plattegrond van het huis is nog afleesbaar uit het huidige grondplan. Van de regulariserende verbouwing van omstreeks 1845, die het huis zijn huidige blokvorm bezorgde, dateren de kelderruimten rechtsachter, de vestibule, traphal en vertrekken links, die overigens grotendeels hun 19de-eeuwse afwerking behielden. De achtergevel heeft een 19de-eeuws cachet, maar omvat nog oudere parementsdelen, blijkens bouwnaden. Onder de 20ste-eeuwse bouwsporen is in het bijzonder een interbellum-lift vermeldenswaardig.
sociaal-culturele waarde
De huizen 19 en 21 maken tot slot in ruimere zin deel uit van een belangrijke sequentie van historische panden in de Mombersstraat, Piepelpoel, Riddersstraat en Predikherenstraat, die veelal een 18de- en 19de-eeuwse verschijningsvorm hebben, maar vaak op oudere wortels kunnen bogen. Het karakter van de wijk is doorheen de eeuwen amper aangetast.