Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Kasteel van Heks: agrarische omgeving van het kasteeldomein en aanhankelijkheden

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
3876
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/3876

Besluiten

Geografisch pakket Heks
definitieve beschermingsbesluiten: 13-07-2005  ID: 4428

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als dorpsgezicht betreft de agrarische omgeving van de aanhorigheden van het kasteel van Heks, namelijk de watermolen van Heks, de hoeve Tournebried, de rentmeesterswoning, het klooster en de school van de zusters van Sint-Vincentius en het tramstation. De onbebouwde percelen bestaan uit akkerland, weiland en boomgaarden.



Waarden

De agrarische omgeving van kasteeldomein en aanhankelijkheden is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde, sociaal-culturele waarde

Het kasteeldomein en de verschillende aanhankelijke gebouwen eromheen behielden een mooi agrarisch kader van weiland, boomgaarden en akkerland, vaak nog met de traditionele omhaging en pittoreske elementen als hekken en een enkel wegkapelletje. De gebouwen en hun schitterende kader vormen als dusdanig een esthetisch waardevol geheel, dat in ruimere zin is geïntegreerd in een uniek uitgestrekt cultuurlandschap met historische kasteeldorpen (Bommershoven, Sint-Pieters-Heume, Widooie) en domeingoederen (Ter Hove, Monnikenhof, Manshoven), alternerend met een schitterend semi-ruraal kader van landbouwland en bossen, de verschillende elementen onderling verbonden door oude wegtracés, dat als geheel qua structuur en verschijningsvorm vrijwel onaangetast bleef door moderne stedenbouwkundige ingrepen.

Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Door dubbele bomenrij begeleide zichtas Heks

Heks (Heers)
Vanaf het kasteel van Heks is er naar het glooiende landschap in het zuidoosten een zichtas gecreëerd door de aanleg van een dubbele bomenrij. De bomen zijn lindes die gekandelaard zijn om het zicht te vrijwaren. De as eindigt in een klein bosje bovenop de "Kruisberg".


Hoogstamboomgaard met veekeringshaag bij hoeve

Hekslaan 55 (Heers)
De hoogstamboomgaard bij de semi-gesloten hoeve tegenover het kasteel van Heks gaat terug tot het begin van de 20ste eeuw. De ligging bij het cluster bouwkundig erfgoed draagt bij aan de ensemblewaarde. Deze boomgaard bestaat uit verschillende fruitsoorten, wordt begraasd en is redelijk compleet (oude en jonge bomen). Een meidoornhaag begrenst het perceel.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Haspengouw van Borgloon tot Vechmaal

Bommershoven, Borgloon, Broekom, Groot-Loon (Borgloon), Gutschoven, Heers, Heks, Horpmaal, Vechmaal (Heers), Lauw, Piringen, Widooie (Tongeren)
Het is een overwegend open en sterk glooiend landschap, voornamelijk bestaande uit zeer vruchtbare akkers. De bewoning is geconcentreerd in dorpen die vooral gelegen zijn in de valleien. Deze valleien zijn vochtiger en bestaan uit hooi- en graslanden en houtkanten en vormen meer gesloten linten tussen de uitgestrekte open plateaugebieden. Op de heuveltoppen ontbreekt plaatselijk de vruchtbare leemlaag of is deze te dun voor landbouw en liggen beperkte boscomplexen. Het gebied vormt een uitzonderlijk landschap waarbij de erfgoedelementen samen een uitgestrekt cultuurlandschap vormen met vele historische kasteeldorpen en domeingoederen, alternerend met een schitterend semi-ruraal kader van hoeves, akkers, weilanden, hoogstamboomgaarden en bossen waarbij de verschillende elementen bovendien onderling verbonden zijn door oude wegtracés (waaronder de Romeinse weg).


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel van Heks: agrarische omgeving van het kasteeldomein en aanhankelijkheden [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/3876 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.