Beschrijving
De Sapittelmolen of Sapitelmeulen te Diepenbeek, is met inbegrip van de cultuurgoederen (poortgebouw, woonhuis en dwarsschuur), de uitrusting en de decoratieve elementen beschermd als monument.
Waarden
De watermolen, genaamd "Sapitel"-of "Kapittelmolen", met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken inzonderheid de bijhorende uitrusting en de decoratieve elementen is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
industrieel-archeologische waarde
Als watermolen, reeds vermeld in 1272, daterend van de 18de eeuw en waarvan de opstelling als onderdeel van een gesloten hoevecomplex met dwarsschuur, eveneens daterend van de 18de eeuw (1740), nog duidelijk illustreert in welke context een dergelijke watermolen functioneerde. Daarenboven beschikt deze watermolen over een voorbeeld van een monumentaal waterrad en over een maalinrichting die aangeeft hoe een nieuwe, kleine, ambachtelijke maalderij, in casu een watermolen, ca. 1945 werd uitgerust. Hierbij dient het belang te worden aangestipt van de aanwezigheid van traditionele werktuigen zoals een klassieke maal stoel met horizontale maalstenen en moderne werktuigen zoals een hamermolen waarbij het geheel ook nog elektrisch kon worden aangedreven.
historische waarde
Het gaat om een materiƫle getuige van een voorbijgestreefde fase in de productieverhoudingen als vroegere bezitting van de Sint-Lambertuskapittel te Luik hierbij illustrerend dat een dergelijke instelling onder het 'Ancien Regime' hoeven en molens bezat in casu toen Luik en het land van Loon nauwe banden hadden.