Het Kioskplein en het aanpalende park met daarin de directeurswoning uit 1912, zijn beschermd als dorpsgezicht.

De kern van de tuinwijk van Koersel is het Kioskplein, een beboomd plein met kiosk, waaraan het casino ligt, gebouwd in 1929 naar ontwerp van I. Blomme. De villa's bij het Kioskplein dateren uit het interbellum (1924, 1927) en zijn opgetrokken in verschillende stijlen. Het plein werd aangelegd ten noorden van een ruim park met de directeurswoning uit 1912 naar ontwerp van A. Huybrighs.

Kioskplein

Het Kioskplein werd ontworpen in 1927. Dit gedeelte van de tuinwijk van Koersel vertoont een vrij residentieel karakter met ruime tweegezinswoningen die door de bedienden werden bewoond. Deze entiteiten liggen op regelmatige afstanden van elkaar, verbonden door lage tuinmuren met als ingang telkens een rondboogvormig, bakstenen poortje. De twee woningen tellen samen acht traveeën en twee bouwlagen onder schild- of zadeldak (mechanische pannen). De woningen zijn uitgewerkt in neotraditionele stijl met gebruik van een groot aantal traditionele ornamenten zoals puntgevels, tuitgevels met spiraalvormige schouderstukken, trapgevels en imitatie-overkragingen, die de verschillenden entiteiten differentiëren. De bakstenen gebouwen vertonen een bakstenen kordonlijst tussen de bouwlagen en zijn voorzien van rechthoekige vensters, beluikt op de benedenverdieping, en rechthoekige of rondboogvormige deuren.

Sommige villa's langs het Kioskplein zijn uitgewerkt in dezelfde stijl en met dezelfde afwerking als type I van de tuinwijk, al zijn de eengezinswoningen veel ruimer. Bij de bouwcampagne van 1927-1929 werd gekozen voor een neotraditionele stijl voor de woningen, die tot dan toe geïnspireerd waren op Engelse voorbeelden. Uit deze periode dateren de woningen rondom het Kioskplein, naar ideeën van de architecten P. Lohest en A. Blomme, die een aantal voorstudies maakten. Voor de gebouwen opgetrokken na de Eerste Wereldoorlog werd baksteen gebruikt, terwijl de oudere woningen opgetrokken werden in een nieuw materiaal: cementblokken of betonblokken. Vanaf 1951-1953 werden de bediendenwoningen voorzien van warm water, afkomstig van de mijninstallaties.

Op het centrale gedeelte van het plein, aangelegd als grasperk met bomen, werd een kiosk opgetrokken. Ten westen van het plein werd het casino opgetrokken circa 1952 naar ontwerp van architect I. Blomme en opgevat als cultureel centrum met theater-filmzaal, vergaderlokalen, een café en een hotel.

Directeurswoning met park

In een ruim park tussen de Koolmijnlaan, de Tennislaan en het Kioskplein bevindt zich de directeurswoning, gebouwd in 1912 naar ontwerp van A. Huybrighs. Het gebouw werd opgetrokken uit beschilderde betonblokken met bakstenen banden en is bovendien voorzien van een torenachtige verhoging onder een tentdak, de bovenste geleding in imitatie-vakwerk, en verschillende houten uitbouwsels (erker, wintertuin). Het gebruik van betonblokken was te verklaren doordat de mijn vanaf zijn oorsprong een eigen betonblokkenfabriek bezat, waar betonnen bouwstenen voor het beschoeien van de mijngangen vervaardigd werden.

Bibliografie