Teksten van Domein van Obbeek: omgeving

https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4097

Landhuis Obbeek: omgeving versie 1 20062014 ()

Het 18de-eeuwse landhuis Obbeek wordt omgeven door weiden. De natuurlijke omgeving benadrukt de oorspronkelijke functie van het landhuis als jachtverblijf. De dreef achter het huis vormt de verbinding tussen de bebouwing en de omgevende natuur.

Het landhuis Obbeek is bij ministerieel besluit beschermd als monument en is niet opgenomen in de afbakening van het dorpsgezicht.

Historiek

Het landhuis Obbeek schijnt halverwege de 18de eeuw als jachtverblijf te zijn gebouwd door Charles-Antoine de Horion. Het omwald goed bleef ongewijzigd tot 1851. In 1885 werden er percelen samengevoegd, vermoedelijk naar aanleiding van de aanleg van het landschappelijk parkje.

De kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) geeft op de locatie van het huidige landhuis enkele losstaande gebouwen bij een waterpartij weer, te midden van door bomenrijen afgezoomde weilanden. Vandermaelen beeldt de “Ferme Obbeek” op zijn topografische kaart (1846-1854) af binnen een nagenoeg vierkante omgrachting, toegankelijk vanaf de huidige Kanaalstraat via een dreef. Het landhuis wordt omgeven door akkers.

De kaart van het Dépôt de la Guerre (terreinopname 1868, uitgave 1877) stelt het parkje voor binnen de vierkante gracht. Over de gracht loopt een 800 meter lange dreef naar een lustbos ten noordwesten. Daar kruist hij axiaal enkele boswegen en op één van deze kruispunten staat een constructie, vermoedelijk een jachtpaviljoen. Bij de herziening in 1886 is het patroon van de bospaden vereenvoudigd en staat het vierkant paviljoen op het cirkelvormig kruispunt, in de as van de dreef.

Beschrijving

Het landgoed ligt ten zuiden van de weg van Lummen naar Helchteren (de huidige Kanaalstraat) in het gehucht Ubbersel en in de vallei van de Mangelbeek. De Obbeekstraat vormt de zuidelijke grens van het beschermde dorpsgezicht.

De configuratie, zoals weergegeven op de kaart van het Dépôt de la Guerre, bestaat nog steeds. Het landgoed is, naast de toegang via de Obbeekstraat, ook vanaf de Kanaalstraat bereikbaar langs de ongeveer 50 jaar geleden verjongde dreef van zomereik (Quercus robur) (stamomtrekken van 1,70 tot 2,50 meter) tussen de weiden naar de brug over de wal. Aan de straat is de inrit aangegeven door twee lage ronde kettingpijlers van hardsteen op een vierkante basis en met een gesokkelde bol als bekroning. De dreef loopt, zoals voorheen, verder in het uitgestrekte bos aan de overkant van de straat, naar het rustiek paviljoen toe, bekend als het ‘Speelhuisje’. Dat ligt op een verhoging in de as van de dreef die de kern is van een nu tot natuurgebied verklaard bos (buiten het beschermde dorpsgezicht gelegen). Het landgoed met dreef is nog steeds omgeven door een boomgaard, weilanden, bomensingels en uitgestrekte bossen. Evenwijdig met de dreef van zomereik loopt een tweede dreef, aan de andere kant van de weide.

Bibliografie

  • Beschermingsdossier DL002329, Heusden-Zolder: Obbeek (S.N., 2004, digitaal dossier).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden van Jozef Jean François de Ferraris, opgesteld tussen 1770-1778, schaal 1:11.520.
  • Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven tussen 1846-1854, schaal 1:20 000.
  • DE MAEGD C. (red.) 2006: Historische tuinen en parken van Vlaanderen, Inventaris Limburg, Deel 2: As, Beringen, Diepenbeek, Genk, Ham, Hasselt, Heusden-Zolder, Leopoldsburg, Lummen, Opglabbeek, Tessenderlo, Zonhoven, Zutendaal, M&L Cahier 12, Brussel, 137-138.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Domein van Obbeek: omgeving [online], https://id.erfgoed.net/teksten/159840 (geraadpleegd op ).


Domein van Obbeek: omgeving ()

De bescherming als dorpsgezicht betreft de onmiddellijke omgeving van het domein van Obbeek, voornamelijk gekenmerkt door weiland en de toegangsdreef vanaf de Kanaalweg. Het als monument beschermde landhuis met tuin en omwalling maakt geen deel uit van het dorpsgezicht.


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Domein van Obbeek: omgeving [online], https://id.erfgoed.net/teksten/191012 (geraadpleegd op ).