Beschermd monument

Gemeentehuis Dessel

Beschermd monument van tot heden

ID
4184
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4184

Besluiten

Gemeentehuis van Dessel met cultuurgoederen
definitieve beschermingsbesluiten: 21-02-2012  ID: 4971

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als monument betreft het gemeentehuis van Dessel met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken.



Waarden

Het voormalig gemeentehuis is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde:
Door zijn inplanting met een oriëntatie naar het Marktplein vormt het gemeentehuis van Dessel samen met de nabijgelegen Sint-Niklaaskerk een beeldbepalend bouwwerk dat het centrum sterk domineert, structureert en karakteriseert. Het gemeentehuis van Dessel (1932-1934) is exemplarisch voor de sinds 19de eeuw opkomende bouwtypologie van gemeentehuizen, in casu conceptueel als gemeentehuis opgetrokken in neostijl en naar ontwerp van de provinciale architect in functie. Tegelijkertijd is het representatief voor het architecturale oeuvre van provinciaal bouwmeester Jules Taeymans (1872-1944). Het hoofdaccent van zijn werk lag bij de burgerlijke architectuur van vooral gemeentehuizen en scholen. Zijn gemeentehuizen zijn zijn meest karakteristieke werken waarbij hij steeds trouw bleef aan de neogotische, neotraditionele of meer eclectische vormentaal, veelal geïnspireerd op de lokale baksteenarchitectuur. Het gemeentehuis van Dessel, een later werk van Taeymans, verduidelijkt dat zelfs na de Eerste Wereldoorlog de architecten moeilijk loskomen van de symbolische band tussen gebouwentype en stijl. De eclectische bouwstijl verenigt hier zowel neobarokke, neorenaissance als regionale elementen op een nogal eigenzinnige wijze tot een pittoresk geheel dat sterk aanleunt bij Nederlandse voorbeelden. Dergelijke interpretatie van de eclectische bouwtrend met sterk decoratief karakter komt meer voor in Taeymans' ontwerpen voor gemeentehuizen (onder meer het gemeentehuis van Meerle, 1910-1927, Poppel, 1903-1905). In Dessel uit dit zich voornamelijk in het samenspel van gevels en daken, gekenmerkt door een asymmetrische gevelindeling met klok-, tuit- en lijstgevels waaronder een voorgevel met traditioneel benadrukte inkom, bordes en dubbele trappartij, een excentrisch geplaatst torenvolume en verschillend uitgewerkte kozijnvensters. De grotendeels bewaarde planindeling met inkom, centrale gang, traphal, archiefkamer en voormalige raadzaal, deze laatste met bewaarde aankleding en inrichting, versterkt de ensemblewaarde van het geheel.

artistieke waarde

De combinatie van diverse geveltypes, muuropeningen, stijlelementen, dakvormen en een excentrisch geplaatste toren, maakt het Desselse gemeentehuis (1932-1934) tot een eclectisch geheel met een pittoresk karakter. Door een concentratie van de meeste van deze elementen in de voorgevel verwordt deze tot een 'pronkgevel' met een sterke decoratieve aanblik. De uit de bouwperiode grotendeels bewaard gebleven planindeling met nog enkele vertrekken, herkenbaar door hun bewaarde aankleding en inrichting, verleent het geheel een logische samenhang met een artistieke meerwaarde. De in bijlage opgelijste cultuurgoederen maken integrerend deel uit van het monument en worden mee opgenomen in de bescherming.

sociaal-culturele waarde

Het gemeentehuis van Dessel ( 1932-1934) is een representatief voorbeeld van een gemeentehuis uit het interbellum met een opvallende veruiterlijkte vormgeving binnen een gemeentelijke landelijke context als teken van burgerlijke macht. De ligging en oriëntatie van het gemeentehuis ten opzichte van het plein bestendigt de juxtapositie van (symbool van de) 'gemeentelijke overheid' versus (symbool van de) 'kerkelijke overheid', vertaald door de nabijgelegen kerk.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Gemeentehuis Dessel

Markt 1 (Dessel)
Gemeentehuis in eclectische stijl met elementen ontleend aan de neobarok en neorenaissance met Hollandse inslag, gebouwd in 1932-1934 naar ontwerp van J. Taeymans.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.