De abdijmuur van de norbertijnenabdij Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen is beschermd als monument.

De norbertijnenabdij van Grimbergen bepaalde gedurende eeuwen het uitzicht van het dorp. Van deze in circa 1128 gestichte abdij bleef enkel de pastorie, omheiningsmuur, poortgebouw en stalvleugel bewaard.

Historiek

De norbertijnenabdij van Grimbergen werd circa 1128 gesticht onder bescherming van de plaatselijke heren, de Berthouts, en goedkeuring door de bisschop van Kamerrijk in 1132. Tijdens de 12de-13de eeuw heeft de abdij te lijden (brand in 1142 en 1159) onder de rivaliteit van Brabant. Na de overwinning van Jan IV van Brabant verleent deze in 1285 zijn bescherming aan de abdij. Tijdens de godsdienstoorlogen beleeft de abdij moeilijke tijden als gevolg van plundering (1566) en brandstichting. In de loop van de 17de eeuw volgt een geleidelijk herstel, gepaard met wederopbouw, voornamelijk tijdens het abbatiaat van Ch. Outers (1613-1647) en K.F. de Velasco (1647-1665), die in 1660 startte met de bouw van een nieuwe abdijkerk.

De vernieuwing van de abdijgebouwen werd voortgezet tot in het derde kwart van de 18de eeuw. Een gravure van Sanderus uit 1726 geeft een overzicht van het rijke gebouwenbestand met visvijvers langs de Maelbeek.

Op het einde van het Ancien Régime bestreek de abdij een oppervlakte van vijftien bunder, om en bij de vijftien hectare. In 1796 werd het klooster door de Fransen geconfisqueerd en op 13 juli 1798 als nationaal goed openbaar verkocht. Eerst omgevormd tot landhuis wordt de abdij vanaf 1816 systematisch afgebroken, waarbij enkel de pastorie, een poortgebouw met aangrenzende ommuring en een stalvleugel bleven gespaard. Rond 1830 wordt de nieuwe steenweg Vilvoorde - Aalst dwars doorheen het abdijgoed getrokken, waardoor de visvijvers aan de overkant van de steenweg kwamen te liggen. Vanaf 1831 worden de abdijgronden geleidelijk opnieuw verworven, waarop in 1840 de abdij officieel werd heropend. In de periode 1834-1900 werd het abdijcomplex volgens een vierkantstuktuur heropgetrokken: de zuidvleugel in 1834, de westvleugel met refter in 1845, de oostvleugel met kapittelzaal (door Caluwaers uit Londerzeel) in 1856 en tenslotte de noordvleugel en bibliotheek (onder leiding van Alfons Struyven uit Schaarbeek) in 1884. Rond 1860 werd de abdij langs de noordzijde opnieuw afgesloten met een hoge, door pilasters gelede, bakstenen ommuring. De werken werden circa 1913 afgerond met de bouw van de vleugel gecopieerd naar en in het verlengde van de pastorie. Deze werken en de herstellingswerken na de oorlog gebeurden onder leiding van architect Pepermans.

Beschrijving

De abdij is vrijwel volledig ingesloten hetzij door de aangrenzende bebouwing, hetzij door een muur.

De circa 3,5 meter hoge en circa 60 meter lange kalkzandstenen muur langs de Abdijstraat behoort tot de oudste restanten van de abdij. De door pilasters gelede, bakstenen muur die over een lengte van circa 200 meter langsheen de Wolvertemsesteenweg loopt, dateert van circa 1860.

Bibliografie

Waarden