Beschermd monument

Klooster- en scholencomplex van de zusters van de Heilige Jozef van Calasanz

Beschermd monument van tot heden

ID
4514
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4514

Besluiten

Kapel en kloostercomplex zusters van de christelijke scholen
definitieve beschermingsbesluiten: 18-09-2008  ID: 4545

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als monument betreft de kapel en delen van het kloostercomplex van de zusters van de Heilige Jozef Calasanz.



Waarden

De kapel en delen van het kloostercomplex van de zusters van de Heilige Jozef van Calazans, beter gekend als de zusters van de christelijke scholen, zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde

De samenhang tussen architectuur, schilderingen, meubilair en het ensemble van glas-in-loodramen maakt de kapel van Vorselaar tot een zeldzaam en gaaf bewaard voorbeeld van 'Gesamtkunstwerk' binnen de kloosterkerken in neostijlen uit begin 20ste eeuw. Als hoofdkapel van de congregatie vormen de decoratieve en figuratieve schilderingen op wanden en gewelven (1920-1934) van het atelier Van Gramberen (Tienen), het ensemble van glas-in-loodramen door het atelier Osterrath (Luik) en het rijk uitgewerkte hoofdaltaar een coherent artistiek concept dat een specifiek iconografisch programma uitbeeldt ten einde de geest en identiteit van de orde te weerspiegelen. Vooral de gaaf en volledig bewaarde oorspronkelijke polychromie van het interieur verhoogt aanzienlijk de artistieke erfgoedwaarde van het bedehuis. De kloostergebouwen, opgetrokken in een verzorgde neogotische of art decogetinte baksteenarchitectuur, bewaren grotendeels de oorsronkelijke indeling en verschillende interieurs waarvan de aankleding en stoffering opnieuw getuigen van goed vakmanschap.

historische waarde

in casu cultuurhistorische waarde: Naast de nabijgelegen parochiekerk Sint-Pieter met pastorie en het kasteel De Borrekens vormt het klooster één van de belangrijkste materiële getuigenissen van het historische verleden van Vorselaar en omstreken. De kloostersite refereert aan de ontstaansgeschiedenis van de zusters van de christelijke scholen, nieuw gesticht te Vorselaar in 1830-1834 als een actieve gemeenschap die vanaf 1870 (tot midden 20ste eeuw) uitgroeide tot één van de grootste congregaties van het bisdom en in belangrijke mate participeerde aan de uitbouw van het katholieke meisjesonderwijs in Vlaanderen. Tot op heden behield het moederklooster en de schoolinstelling haar verstrekkende uitstraling, in het bijzonder in het vlak van het normaalschoolonderricht, teruggaand tot 1902. Als kerk van het moederklooster draagt de kapel de 'status' van hoofdkerk van de congregatie.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: De architectuur van de kapel van de zusters van de christelijke scholen van Vorselaar, gebouwd in 1911 naar ontwerp van architect H. Lemaire (1883-1947), past in de late neogotische beweging uit begin 20ste eeuwen kenmerkt zich als een persoonlijke en verruimde interpretatie van de Sint-Lucasneogotiek met nieuwe ontwikkelingen (ruimtelijk concept, uitgesproken materiaalpolychromie) en inbreng van andere onder meer Byzantijnse (vroegchristelijke) elementen. Het gebouw onderscheidt zich door zijn atypische constructie, uitgaande van een driebeukige,transeptloze pseudobasiliek met naar binnengedraaide steunberen, smalle zijbeuken en tribunes waardoor één grote binnenruimte gecreëerd wordt. De kloostergebouwen gaan terug tot de belangrijkste bouwcampagnes van het klooster nl. 1903-1905 en 1934. De gedeelten uit begin 20ste eeuw vormen een homogeen gebouwencomplex in een neogotische baksteenarhitectuur. De in 1934 bijgebouwde kloostergang en ontvangst zaal met een verzorgde art decogetinte vormgeving naar ontwerp van architect F. Vandendael (1895-1967) harmoniëren naar materiaal en proporties goed met het bestaande geheel. Het ijzeren hekken aan de straat (Markt) alsook de afsluitingsmuur op de hoek van de Markt en de Kerkstraat maken intrinsiek deel uit van het geheel.

historische waarde

in casu stedenbouwkundige waarde: De voor bescherming voorgestelde gebouwen gaan terug tot de belangrijkste bouwcampagnes van het klooster in 1903-1905, 1911 en 1934. De expansie van de vestiging in deze jaren leidde tot de uitbouw van een indrukwekkend en beeldbepalend gebouwencomplex met een hoge ensemblewaarde dat tot op vandaag de dorpskern van Vorselaar sterk karakteriseert, domineert en structureert.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Klooster- en scholencomplex van de zusters van de Heilige Jozef van Calasanz

Markt 19 (Vorselaar)
Congregatie ontstaan in 1820; priester en ex-jezuïet Lodewijk Vincent Donche en gravin Regina van de Werve-della Faille namen toen het initiatief tot stichting van een meisjesschool en van een klooster voor zusters die zich met het onderwijs bezig hielden.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster- en scholencomplex van de zusters van de Heilige Jozef van Calasanz [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4514 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.