Beschrijving
De bescherming als monument omvat de parochiekerk Sint-Martinus en het ommuurd kerkhof.
Waarden
De Sint-Martinuskerk en het ommuurd kerkhof is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
voormalige afhankelijkheid van de norbertijnenabdij van Park te Heverlee, de grootste tiendenheffer die minstens sinds 1179 en gans het ancien régime de parochie beheerde. De uitgestrektheid van de parochie weerspiegelt zich in een langgerekte, stilistisch heterogene en overwegend in baksteen opgetrokken pseudo-basiliek bestaande uit een ingebouwde, l6de-eeuwse westtoren, een vijf traveeën diep, driebeukig schip (1777 en 1854) en een driezijdig gesloten koor met zuidsacristie (1854). Architectuurhistorisch markant is enerzijds de laatgotische in natuursteen uitgewerkte, massieve vierkante westtoren met aanleunende vijfhoekige traptoren, gearticuleerd door overhoekse steunberen, waterlijsten en een korfboogportiek met bekronend spitsboogvenster en op het gelijkvloers overkapt met een kruisribgewelf en anderzijds het door hoge steekboogvensters strak geritmeerde, driebeukig classicistisch schip (1777) naar ontwerp van de Leuvense land- en edificiemeester J.N. Corthout, waarop de neoclassicistische, oostelijke uitbreiding (1854) vrijwel naadloos aansluit. Het dominante karakter van deze ruim bemeten parochiekerk wordt nog versterkt door de inplanting op een helling, te midden van een ommuurd kerkhof met ter hoogte van zijbeuken en koor gegroepeerde grafmonumenten van lokaal vooraanstaanden.
artistieke waarde
in lichte tinten geschilderd, homogeen classicistisch, gestuct interieur met sterke ruimtewerking ontleend aan rondboogarcaden op Toscaanse zuilen waarboven resp. een tongewelf en een vlakke, naar buiten geknikte zoldering, geritmeerd door met rozetten opgehoogde gordelbogen rustend op een gekorniste kroonlijst op rolwerkconsoles met cannelure-, festoen- en dropmotief. Een hoge, omlopende lambrisering (1770) versterkt de homogeniteit van de binnenruimte, gestoffeerd met overwegend 18de- en 19de-eeuws meubilair waaronder een beschermd orgel met daarnaast een romaanse doopvont en diverse schilderijen van de Vlaamse School uit de 17de en 18de eeuw.