Beersedreef 2, Beukendreef 1-2, Dammekensstraat 1-6, Eikendreef 1-2, Gasthuisdreef 1, Gentse Wijk 1-10, Kapelstraat 1-10, 11, Kweekstraat 1-12, 13-15, 4A-B, Nijverheidsstraat 1-6, 2A, Ossenweg 3, 1A-B, Rode Dreef 1-2, Steenweg op Rijkevorsel 1-28, 29-65, Steenweg op Wortel 1-2, 3-5, 6, 1A, 6bis, Zoete Inval 1-8 (Merksplas)
Tegelijk met de stichting van een vrije landbouwkolonie in Wortel, werd te Merksplas een bedelaarshuis -onvrije kolonie- opgericht.

Beukendreef 1-2, Dammekensstraat 1-6, Gentse Wijk 1-10, Kapelstraat 1-8, Kweekstraat 1-12, 13-15, Nijverheidsstraat 1-4, Rode Dreef 1-2, Steenweg op Rijkevorsel 5-9, 10-17, 19-21, 22-27, 28, 35-45, 55-65, Zoete Inval 1-8 (Merksplas)
Typologisch zijn grosso modo vier groepen te onderscheiden bij de bewakerswoningen.

Steenweg op Wortel 1 (Merksplas)
Centraal in het domein gelegen uitgestrekt gevangeniscomplex, groot rechthoekig binnenplein omgeven door vleugels en U-vormig hospitaal.

Kapelstraat 10 (Merksplas)
Uitgestrekt complex van symmetrisch opgestelde monumentale hoofdgebouwen rondom een rechthoekig binnenplein.

Kapelstraat 9 (Merksplas)
Eclectisch kerkgebouw met ten dele ingebouwde toren geflankeerd door hoektorentjes, van 1891 door architect V. Besme, heden polyvalente zaal.

Ossenweg 3 (Merksplas)
Langgestrekt complex bestaande uit stalgedeelte uit het vierde kwart van de 19de eeuw en aansluitende gebouwen uit het tweede kwart van de 20ste eeuw, in gebruik sinds 1920.

Steenweg op Wortel (Merksplas)
Toegang gemarkeerd door bakstenen hekpijlers waartussen ijzeren poort.

Nijverheidsstraat (Merksplas)
U-vormig complex, middenvleugel van negentien traveeën en twee bouwlagen onder plat dak geflankeerd door tweebeukige zijvleugels van dertien traveeën en twee bouwlagen onder dubbel schilddak.

Kweekstraat 4A-B (Merksplas)
Klassenvleugel van zes traveeën schilddak, ten zuiden een vierkante toren onder afgeknotte spits.

Steenweg op Wortel 1A (Merksplas)
Vier identieke vrijstaande bakstenen gebouwen van elk dertien traveeën en twee bouwlagen, onder plat dak sinds de jaren 1950.

Steenweg op Wortel 6, 6bis (Merksplas)
U-vormig volume van twee bouwlagen onder afgewolfde zadeldaken met aansluitende conciërgewoning.

Nijverheidsstraat (Merksplas)
Twee blokken met open schuren onder drie aaneengeschakelde schilddaken, houten wanden met verticale beschieting.

Nijverheidsstraat (Merksplas)
Vier werkhuizen, oorspronkelijk elk met een opeenvolging van zes sheddaken, zoals in de twee oostelijke blokken.

Beersedreef 2, Eikendreef 1-2, Gasthuisdreef 1, Ossenweg 1A-B, Steenweg op Rijkevorsel 1-4, 6-8, 18-20, 31-33, 47-53, Steenweg op Wortel 2, 5 (Merksplas)
Verschillende types van woningen.

Beerse (Beerse), Merksplas (Merksplas), Rijkevorsel (Rijkevorsel)
De Kolonie Merksplas is een voor het Vlaams Gewest uniek en intact voorbeeld van de opbouw en inrichting van een gebied als ‘onvrije’ weldadigheidskolonie. In 1823 werd de ’onvrije kolonie’ van Merksplas ontgonnen op de heide. Ze bood al snel onderdak aan ongeveer 600 bedelaars. In 1893 werd begonnen met het graven van de ringgracht, om ontsnappingen tegen te gaan. Deze ringgracht is nog grotendeels bewaard. Ook van het gebouwenbestand is heel wat bewaard gebleven (kerk, gebouwen van de huidige strafinrichting, boerderijen, bedrijfsgebouwen, schoolgebouw en personeelswoningen). Ook bijzonder is het kerkhof. Kenmerkend voor het landschap van de ankerplaats zijn verder het rastervormig drevenpatroon en de beboste percelen afgewisseld met akkerland. Het uitgestrekte en rustige geheel is een visueel zeer aantrekkelijk compartimentlandschap. De dendrologische waarde is groot.