Teksten van Parochiekerk Sint-Jan Baptist: omgeving

https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4841

Parochiekerk en omgeving_v2_02022015 ()

Het deel van de kerksite ten oosten van de parochiekerk langsheen de weg Worteldorp/Poeleinde omvat onder meer de naast de kerkhofmuur gelegen kapelanie met omhaagde voor- en achtertuin met twee oude linden en een waterput.

Historiek

De kapelanie of het zogenaamde "beneficael huys" klimt op tot circa 1787 en bevindt zich ten zuidoosten van de parochiekerk Sint-Jan Baptist, naast de kerkhofmuur.

In een brief van 1740 uit de toenmalige kapelaan tegenover de bisschop zijn ongenoegen omtrent de bouwvalligheid van zijn woning op het kerkhof van Wortel. In 1787 ontleende kapelaan H. Brosens (1783-1796) met toestemming van de bisschop 400 gulden tot de restauratie van het "beneficiael huys". Het huidige gebouwtje klimt vermoedelijk op tot deze verbouwing. In de loop der tijd vonden aanpassingen en verbouwingen plaats en voortgaande op een oude postkaart (circa 1910) en de literatuur paalde destijds aan de westelijke zijgevel een tweede volume, wellicht de oude dorpsschool waar tot 1873 les werd gegeven.

Beschrijving

Het gebouw wordt gevormd door een dubbelhuisje van drie traveeën en één bouwlaag onder een steil zadeldak (nok loodrecht op de straat, Vlaamse pannen) met aan weerszijden en achteraan lagere en latere aanbouwsels onder lessenaarsdak. De verankerde baksteenbouw heeft een gewitte voorgevel en dito aanbouwsels op een gepikte plint. De zijpuntgevels, ten zuidwesten gecementeerd en met topstuk, ten noordoosten met zichtbare vlechtingen, hebben een bewaard schuifraam in houten kozijn en schoorsteen. Er bevindt zich ook een monumentale schoorsteen op de scheiding van het hoofdvolume en de achterbouw (bakoven?). Het geheel wordt verder gekenmerkt door beluikte rechthoekige vensters met houten latei en dito lekdrempels, een rechthoekige deur met bovenlicht en vernieuwd houtwerk. Het huis heeft een omhaagde voor- en achtertuin waarin vooraan twee oude linden en in de achtertuin een waterput staan.

De bescherming van deze strook percelen langsheen Worteldorp/Poeleinde ten oosten van de parochiekerk en het kerkhof sluit aan op de eerdere bescherming als landschap van het geheel gevormd door de kerk en het kerkhof, zodat - met uitzondering van de meest zuidwestelijke percelen langs de Klinketstraat - de volledige kerksite met kerk, kerkhof en kapelanie beschermd werd.


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Jan Baptist: omgeving [online], https://id.erfgoed.net/teksten/168605 (geraadpleegd op ).


Parochiekerk Sint-Jan Baptist en kerkhof versie 1 - 08/09/2014 ()

Deel van de kerksite ten oosten van de parochiekerk langsheen de weg Worteldorp/Poeleinde waarvan ook de - naast de kerkhofmuur gelegen - kapelanie met omhaagde voor- en achtertuin met twee oude linden en waterput deel uitmaakt.

De kapelanie of het zogenaamde "beneficael huys" klimt op tot circa 1787 en is gelegen ten zuidoosten van de parochiekerk, naast de kerkhofmuur. Het huis heeft een omhaagde voor- en achtertuin waarin vooraan twee oude linden en in de achtertuin een waterput staan.

In een brief van 1740 uit de toenmalige kapelaan tegenover de bisschop zijn ongenoegen omtrent de bouwvalligheid van zijn woning op het kerkhof van Wortel. In 1787 ontleende kapelaan H. Brosens (1783-1796) met toestemming van de bisschop 400 gulden tot de restauratie van het "beneficiael huys" en het huidige gebouwtje klimt vermoedelijk op tot deze verbouwing. In de loop der tijd vonden aanpassingen en verbouwingen plaats en voortgaande op een oude postkaart (circa 1910) en volgens de literatuur paalde destijds aan de westelijke zijgevel een tweede volume, wellicht de oude dorpsschool waar tot 1873 les werd gegeven.

Het gebouw wordt gevormd door een dubbelhuisje van drie traveeën en één bouwlaag onder een steil zadeldak (nok loodrecht op de straat, Vlaamse pannen) met aan weerszijden en achteraan lagere en latere aanbouwsels onder lessenaarsdak. De verankerde baksteenbouw heeft een gewitte voorgevel en dito aanbouwsels op een gepikte plint. De zijpuntgevels, ten zuidwesten gecementeerd en met topstuk, ten noordoosten met zichtbare vlechtingen, hebben een bewaard schuifraam in houten kozijn en schoorsteen. Er bevindt zich ook een monumentale schoorsteen op de scheiding van het hoofdvolume en de achterbouw (bakoven?). Het geheel wordt verder gekenmerkt door beluikte rechthoekige vensters met houten latei en dito lekdrempels, een rechthoekige deur met bovenlicht en vernieuwd houtwerk.

De bescherming van deze strook percelen langsheen Worteldorp/Poeleinde ten oosten van de parochiekerk en het kerkhof sluit aan op de eerdere bescherming als landschap van het geheel gevormd door de kerk en het kerkhof, zodat - met uitzondering van de meest zuidwestelijke percelen langs de Klinketstraat - de volledige kerksite met kerk, kerkhof en kapelanie beschermd werd.

Bibliografie

Waarden

De bescherming als monument van de Sint-Jan-Baptistkerk en als landschap van het geheel gevormd door voormelde kerk en het omringend kerkhof wordt uitgebreid tot de omgeving van de Sint-Jan-Baptistkerk omwille van het algemeen belang.


Auteurs:  De Sadeleer, Sibylle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Jan Baptist: omgeving [online], https://id.erfgoed.net/teksten/162468 (geraadpleegd op ).


Parochiekerk Sint-Jan Baptist: omgeving ()

Het deel van de kerksite ten oosten van de parochiekerk Sint-Jan Baptist te Wortel, is beschermd als landschap. Dit landschap is een uitbreiding van het reeds in 1950 beschermde landschap dat de kerk en het omringende kerkhof omvat.


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Jan Baptist: omgeving [online], https://id.erfgoed.net/teksten/192101 (geraadpleegd op ).