Beschrijving
De bescherming als monument betreft de voormalige pastorie met inbegrip van het aangrenzend voorpleintje en de ommuurde tuin.
Waarden
De voormalige pastorie van Vertrijk met inbegrip van het ommuurde voorpleintje en de volledig ommuurde tuin is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde:
Representatief en goed bewaard voorbeeld van een Lodewijk XV-geïnspireerde plattelandspastorie uit het laatste kwart van de 18de eeuw in de vorm van een bak- en natuurstenen, deels onderkelderd dubbelhuis met twee bouwlagen en vijf traveeën onder zadeldak en een traditionele plattegrond waarbij de strak symmetrische gevelordonnantie wordt bepaald door lichtgetoogde openingen in een Gobertange omlijsting en de centrale inkom wordt geaccentueerd door een lichtgetoogde deuromlijsting met oren en neuten, een geprofileerde druiplijst en een sleutel met Lodewijk XVI-motief. Opmerkelijk qua concept zijn de flankerende paviljoenvormige bijgebouwtjes, respectievelijk paarden- en koestal, die door hun vooruitgeschoven positie een rechthoekig voorpleintje omlijnen. Met dit homogeen eind 18de-eeuws buitenaspect correspondeert een 18de- en 19de-eeuwse binnenafwerking met ondermeer een fraaie zwart-witte tegelvloer en balustertrap in de gang en verder brede planken vloeren, gestucte plafonds met fijne meerledige profilering, bescheiden marmeren schouwen en brede paneeldeuren. Een volledig ommuurde tuin met vijvertje en een nog originele rij geknotte linden (Tilia x europaea), waarin de ineen gegroeide gesteltakken van twee, eveneens geknotte beuken (Fagus sylvatica) een uniek 'gotisch poortje' vormen versterkt de opmerkelijke typologische gaafheid van dit eind 18de-eeuwse pastoriegoed.
historische waarde
Ingevolge een beslissing van de Raad van Brabant van 16 januari 1782 opgetrokken door de cisterciënzerabdij van Villers-la-Ville die er sinds circa 1600 tot met de Franse Revolutie het patronaats- en tiendenrecht bezat vormt de in een gevelsteen 1784 gedateerde pastorie van Vertrijk, voorheen een afhankelijkheid van Boutersem, een expliciete verwijzing naar de oprichting van Vertrijk als zelfstandige parochie.