Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Dorpsplein van Lovenjoel met Groot Park en watermolen Heystmolen met omgevende beemden

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
515
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/515

Besluiten

Watermolen Heystmolen met omgevende beemden, park Salve Mater en dorpsplein van Lovenjoel
definitieve beschermingsbesluiten: 17-02-1994  ID: 2611

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming omvat het dorpsplein van Lovenjoel met de parochiekerk en de pastorie, het Groot Park, de watermolen Heystmolen met omgevende beemden, het kasteel de Spoelberch, een modelhoeve en de straten Bijzondereweg en Groot Park.



Waarden

De Heystmolen, de omgevende beemden, het park van Salve Mater en het dorpsplein zijn beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde

artistieke of artistieke, in casu esthetische waarde

Bij de aanleg van het park in zijn huidige vorm, tijdens de eerste helft van de 19de eeuw, werden de textuur- kleur- en habitusverschillen van het aangewende plantenmateriaal en, vooral het topografisch gegeven namelijk het beekdalsite op vakkundige wijze aangewend. Hoofdelement is een perspectief van circa 600 meter lengte langsheen de dalbodem, sporadisch onderbroken door enkele solitaire bomen en op de hellingen begrensd door gevarieerde boommassieven. Het silhouet van de Sint-Lambertuskcrk speelt een belangrijke rol als pittoresk eindpunt van dit perspectief. Westwaarts, in de richting van Korbeek-Lo, wordt het perspectief verlengd door de weiden en bosjes in het dal van de Molenbeek.

wetenschappelijke waarde

Het bevat één van de merkwaardigste dendrologische verzamelingen van het Vlaamse gewest. Dit belang houdt niet alleen verband met de ouderdom en de afmetingen van een groot aantal bomen, bijvoorbeeld een bruine beuk met een stamomtrek van 6,70 meter maar ook, en vooral met een groot aantal zeldzame soorten en variëteiten. Vermeldenswaardig zijn onder meer Acer cappadocicum, Acer rubrum 'Globosum', Alnus glutinosa 'Incisa', Betula lenta, Quercus petraea 'Mespilifolia', Torreya grandis, Quercus robur 'Fastigiata', Quercus robur 'Albomarmorata', Quercus phellos, Ostrya japonica, Tilia platyphyllos 'Vitifolia' . Het gedeelte van de Molenbeekvallei tussen Salve Mater en de oude gemeentegrens met Korbeek-Lo herbergt een rijke flora en een aantal zeldzame en/of voor venige brongebieden typische soorten (goudveil, bittere veldkers, groot springzaad).

historische waarde

Het voorgestelde dorpsgezicht maakt deel uit van een historische site. Een dorpsvorm die vrij zeldzaam is: twee kastelen die samen met de dorpskerk op eenzelfde as liggen. Hoewel deze oorspronkelijke entiteit door recente gehouwen (het instituut Ave Regina) werd verstoord, is dit patroon nog duidelijk herkenbaar. Vanuit historisch oogpunt is het ook merkwaardig dat feodale toestanden tot in de helft van de 19de eeuw de situatie in een dorp nog zo ingrijpend konden beïnvloeden. Toen werd immers de dorpskerk grondig verbouwd en als ornament in de parkaanleg betrokken. Bovendien werd een gedeelte van het openbaar domein, in het bijzonder een regionale verbindingsweg (de Heerbaan), geprivatiseerd om de aanleg van het park mogelijk te maken.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Het Groot Park

Groot Park 1-9, 13-19 (Bierbeek)
Park van circa 23 hectare, ontstaan rond een molen­vijver en een omstreeks 1750 gebouwd huis van plaisantie, in 1836-1837 heraangelegd in landschap­pelijke stijl, maar met be­houd van tal­rijke rechtlij­nig geometrische elementen, bijvoorbeeld het drevenpatroon van het '­bosquet', waarin in 1926 de paviljoenen van de psychiatrische kliniek 'Salve Mater' werden opgetrokken.


Instelling Salve Mater

Groot Park 1-9, 13-19 (Bierbeek)
Dit omvangrijke, neotraditioneel ensemble werd opgericht halverwege de jaren 1920 als neuro-psychiatrische kliniek Salve Mater en bestaat uit diverse paviljoenen verspreid in het noordelijke deel van het oorspronkelijke kasteelpark.


Kasteel de Spoelberch

Groot Park 2, 10 (Bierbeek)
In oorsprong classicistisch kasteel gelegen in de zuidwestelijke hoek van het Groot Park, ten oosten van de Heystmolen.


Modelhoeve

Bijzondereweg 10-12 (Bierbeek)
Modelhoeve, kadastraal geregistreerd in 1928 als 'dierenkweekschool' en 'huys' onder de Zusters van Liefde. De oorspronkelijke hoeve vertoont een U-vormige plattegrond, geflankeerd door L-vormige dienstgebouwen.


Parochiekerk Sint-Lambertus

Stationsstraat 50 (Bierbeek)
Halverwege de 19de eeuw werd de oude kerk afgebroken en vervangen door een neogotische; enkel de westtoren bleef bewaard. De nieuwe kerk werd ontworpen door de Leuvense architect Alexander Van Arenberg.


Pastorie van de Sint-Lambertusparochie

Stationsstraat 48 (Bierbeek)
Voormalige pastorie die in kern opklimt tot 1735, maar ingevolge oorlogsfeiten in 1914 afbrandde en na de Eerste Wereldoorlog volledig werd heropgebouwd naar het oorspronkelijke uitzicht.


Watermolen Heystmolen

Bijzondereweg 8 (Bierbeek)
Al in 1354 is er sprake van de watermolen van Lovenjoel toen die met alle bijhorigheden en de vijver door het klooster van Hertogeneiland te Gempe verkocht werd aan Wouthier Corshout, ontvanger van de hertog van Leuven.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dorpsplein van Lovenjoel met Groot Park en watermolen Heystmolen met omgevende beemden [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/515 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.