Herenhuis_versie2_20160324 ()

Het herenhuis met lijstgevel te Diest, is beschermd als monument.


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/187382 (geraadpleegd op ).


Herenhuis met lijstgevel versie 1 07082013 ()

Eind 18de-eeuws, begin 19de-eeuws herenhuis met lijstgevel van vijf traveeën en twee bouwlagen met een mezzanino.

Het pand aan de Peetersstraat 1a maakte deel uit van een groot complex dat in 1822 nog bestond uit een groot L-vormig gebouw -gevormd door het hoofdvolume, dwars op de Peetersstraat ingeplant, met aansluitend een dienstvleugel-, een dienstgebouw achter het huidige aanpalende pand nummer 3, een tuin en twee bijgebouwen die de gehele breedte achter de panden 5 tot 9 innamen. De dienst- en bijgebouwen werden één voor één afgebroken, waardoor nu enkel nog het hoofdvolume overblijft en een tuin op de plaats van de dienstvleugel. De voorgevel van het pand bleef ongewijzigd, uitgezonderd de dichtgemaakte deur in de middelste travee en de koetspoort, die vermoedelijk verhoogd maar zeker verbreed werd. Waarschijnlijk gebeurde dit in de loop van de 20ste eeuw, gezien het muurvlak boven de poort gedragen wordt door een betonnen latei.

Het betreft een breedhuis uit het einde van de 18de of het begin van de 19de eeuw, opgetrokken in baksteen met verwerking van zandhoudende kalksteen, en vijf traveeën en tweeënhalve bouwlaag telt onder een pannen zadeldak met een sierlijk geprofileerde en ver uitkragende kroonlijst onder een hanggoot. Het gevelvlak is opengewerkt door middel van rechthoekige, naar boven toe verjongende vensters en wordt uiterst links gemarkeerd door een poorttravee met brede poort.

De poort uiterst links in de gevel is gevat in een omlijsting met natuurstenen penanten en voorzien van houten poortvleugels met spiegels onder een bovenlicht met roedenverdeling. Ze wordt aan de rechter zijde geflankeerd door beluikte vensters in een platte bandomlijsting boven een deels gecementeerde, deels natuurstenen plint. Zowel de poort als de luiken zijn donker geschilderd. In de middelste travee is ter hoogte van de plint de aanzet van de vroegere deuromlijsting nog aanwezig.

De eerste verdieping en de mezzanino worden gevormd door rechthoekige vensters, verjongend zowel in de hoogte als in de breedte, en -net zoals de vensters op de begane grond- gevat in een platte bandomlijsting. De vensters van de eerste verdieping zijn voorzien van een met florale motieven uitgewerkte 19de-eeuwse gietijzeren borstwering. De voorgevel van het pand was wellicht oorspronkelijk bepleisterd.

Bibliografie

  • FERRARIS J. 1775: Carte Chorographique des Pays-Bes Autrichiennes.
  • VONCKEN J.G. 1822: Primitieve kadasterkaart, Gemeente van Diest, s.l.
  • POPP P.C. 1857: Atlas Cadastral de Belgique. Province de Brabant. Arrondissement de Louvain. Plan Parcellaire de la ville de Diest, avec les mutations, Brugge.
  • LEMAIRE R. e.a. 1971: Bouwen door de eeuwen heen. Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, 1, Provincie Brabant, arrondissement Leuven, Luik, 56-99.
  • VAN DER EYCKEN M. 1994: Steden in beeld. Diest, s.l.
  • VAN DER EYCKEN M. 1980: Geschiedenis van Diest, Diest.
  • RAEYMAEKERS F.J. 1870: Het kerkelijk en liefdadig Diest, Leuven.

Bron: Beschermingsdossier DB002164, Diest-Zuid (digitaal dossier)
Auteurs:  Verloove, Claartje; Deneef, Roger; De Schepper, Jo; Paesmans, Greta
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/148004 (geraadpleegd op ).