beschermd cultuurhistorisch landschap
Domein d'Ursel
beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden
- ID
- 5849
- URI
- https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/5849
Besluiten
Domein d'Ursel, kasteelpark en omgeving van paviljoen De Notelaer
definitieve beschermingsbesluiten: 15-05-2000 ID: 3568
Beschrijving
De bescherming als landschap omvat het domein d’Ursel te Hingene (Bornem) met het als monument beschermde kasteel d’Ursel, het kasteelpark, de omgeving van paviljoen De Notelaer, de kasteeldreef en de Hingenebroekpolder. De als monument beschermde parochiekerk Sint-Stefaan is eveneens opgenomen in de bescherming van dit domein als landschap.
Waarden
Domein d’Ursel - kasteelpark en omgeving paviljoen De Notelaer is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:esthetische waarde
Het landschap vormt een mooi ensemble van kasteel met park en gesloten valleigebied, waarbij de structuur herkenbaarheid geeft aan het gebied.Deze structuur werd bepaald in functie van de beleving van het domein, waarbij in het jachtgebied nabij de Scheldedijken deze structuur bijkomend gekoppeld werd aan een nutsfunctie. De aanwezigheid van een grote verscheidenheid aan biotopen en gave waardevolle elementen in het domein, waaronder gebouwen, poorten, park, dreven, hooilanden, bossen, broekbossen, struwelen, zeggevelden, moerassige zones, grachten, waterplassen en wielen maken wezenlijk deel uit van de belevingswaarde van het voorgestelde landschap.
historische waarde
De bestaande, vrij gave hoofdstructuur van het voorgestelde landschap met haar architecturale elementen is getuige van de historische groei en de impact die de bewoners van het kasteel d'Ursel sinds de 17de eeuw hebben uitgeoefend op hun omgeving.Dit uit zich onder meer in de sterke verwevenheid van het kasteeldomein met het dorp door de opname van de dries van het dorp in de warande van de hertog, maar ook door de wijze waarop de gemeente Hingene zich ontwikkelde rond en in functie van het kasteel.
De gebouwen in het voorgestelde landschap zijn bovendien historisch van belang omdat ze vertegenwoordigers zijn van de verschillende belangrijke kunststromingen in Vlaanderen van de 16de eeuw tot de 19de eeuw, waarbij de oorsprong van bebouwing op de site zelf zou terug gaan tot de 12de eeuw. De aanleg van het gehele domein, met een kasteelpark, parkbossen, dreven en bijhorend jachtgebied, zijn getuigen van diverse tuinarchitectonische stijlen die dateren van de 16de eeuw tot heden. De voorkomende wielen in het gebied zijn hierbij natuurlijke elementen met een historisch belang, vermits hun ontstaan kan teruggebracht worden naar een dijkbreuk in 1554.
natuurwetenschappelijke waarde
Het voorgestelde landschap is gelegen in de alluviale vlakte van de Schelde waarbij het kasteelpark ligt aan de rand van de zandrug die deze vallei afbakent. Deze ligging maakte dat er in het landschap verschillende milieugradiënten voorkomen gaande van vochtige bodems op klei in het gebied tegen de Scheldedijken tot matig vochtige bodems met zandleem zuidelijker in dit gebied en in het parkbos-oost en vrij droge bodems op zand ter hoogte van het kasteel en achterliggend parkbos.De aanwezigheid van deze verschillende milieus veroorzaakt een grote diversiteit in de vegetatie en gebruik van het landschap. Zo zijn de plantensoorten in het kasteelpark en parkbos vooral gericht op het esthetisch aspect, waarbij er in de bosschagess ook natuurlijke elementen kunnen voorkomen. Deze sterke diversiteit in het landschap heeft ook tot gevolg dat er een grote variatie aan microhabitats is in het gebied, waardoor een rijke mycoflora kon ontstaan, met vrij zeldzame soorten.
Het meest natuurlijke karakter van het landschap is echter terug te vinden in het gebied nabij de Scheldedijken en het parkbos-oost, door de beperkte betreding en verstoring en door de aanwezigheid van een grotere variatie aan biotopen, waaronder gemengd loofbos, beukenbos, populierenbos, elzenbroekbos, wilgenstruweel, zeggevelden, moerassige zones, grachten en wielen. De aanwezigheid van deze grachten en plassen maakt bovendien dat dit deel van het landschap zeer geschikt is voor amfibieën.
De wielen of doorbraakkolken in het landschap zijn daarenboven door hun natuurlijke ontstaansgeschiedenis, met name ten gevolge van een dijkbreuk, natuurlijke elementen die nog vrij gaaf bewaard zijn en aldus bijdragen aan de natuurwetenschappelijke waarde.
De broedvogel inventarisatie in 1987-1988 duidt ook op het· belang van het gebied voor bepaalde broedsoorten, waarbij vooral de minst betreden zones, zoals het parkbos-oost en het gebied nabij de Schelde door hun rustiger karakter het best geschikt zijn voor deze vogelsoorten.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Domein d'Ursel [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/5849 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Contact
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.