Beschrijving
De parochiekerk Sint-Martinus met kerkhofmuur en dodenhuisje te Tollembeek, is beschermd als monument.
Waarden
De Sint-Martinuskerk van Tollembeek met inbegrip van de kerkhofmuur en het dodenhuisje, is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde:
De Sint-Martinuskerk werd in 1870-1873 gebouwd vlak tegenover en ter vervanging van een te klein en bouwvallig geachte parochiekerk volgens de plannen van Eugène Carpentier (1819-1886) die voornamelijk in Wallonië een succesvolle carrière uitbouwde als restaurateur en ontwerper van kerken.
Uitgewerkt als een bak- en natuurstenen basilicale kruiskerk met forse westtoren, verlaagd transept en door ronde hoektorentjes geflankeerde rechthoekig gesloten koorpartij is de Sint-Martinuskerk bijzonder representatief voor het oeuvre van Carpentier die, door tijdgenoten sterk gewaardeerd omwille van het 'moderne' karakter van zijn kerken, kan worden beschouwd als één van de belangrijkste vertegenwoordigers in Wallonië van de rijpe neogotiek of zogenaamde reformed gothic. De Sint-Martinuskerk toont alle kenmerken van deze fase waarin de archeologische gegevens het uitgangspunt vormen van een meer eigentijdse, persoonlijke interpretatie, met name een gespierde vormgeving gebaseerd op een harmonieuze schikking van romaans geïnspireerde geometrische vormen, imposante dakpartijen en sterke kleurcontrasten, duidelijk ontleend aan de Engelse neogotiek. De rationele benadering vertaalt zich inwendig in een sobere tweeledige opstand met spitsboogarcade op gedrongen zuilen en een eenvoudig houten spitstongewelf.
artistieke waarde
Ondanks het feit dat de oorspronkelijk door de ontwerper voorziene stoffering wellicht nooit werd uitgevoerd, getuigt de harmonieuze, helder verlichte binnenruimte van de kunstzinnige aanpak van Carpentier die de ruimte aankleedde deels met uit de oude kerk gerecupereerd overwegend 18de-eeuws meubilair en deels met zelf ontworpen altaren in witte natuursteen en een monumentaal, veelkleurig brandglasraam in het koor.