Beschrijving
De parochiekerk Sint-Jozef Coloma is beschermd als monument.
Waarden
De parochiekerk Sint-Jozef Coloma is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
in casu stedenbouwkundige waarde: De voor bescherming voorgestelde kerk vormt de kern van het gehucht Hanswijkenhoek, dat zich in de loop van de 19de eeuw in samenhang met de Leuvense Vaart, het spoor, de (oude) steenweg en de nabijgelegen fabrieken, in het Mechelse buitengebied als een arbeiderswijk ontplooide. Het enige, op historisch en architecturaal vlak echt belangwekkende gebouw dat na de bombardementen van 1940 en 1944 in deze wijk overeind bleef is de Sint-Jozef Colomakerk. Waar men zich ook bevindt, ontwaart men het silhouet van haar zware toren als stille getuige van een woon- en leefgemeenschap die haar agrarisch karakter inruilde voor een onafwendbaar verstedelijkingsproces. Als referentiepunt fungeert deze kerk niet alleen als belangrijke baken in een ruimere stedenbouwkundige context, maar ook als enige parameter waardoor de omringende bebouwing uit de banaliteit wordt opgetild. Gevestigd aan de rand van de Colomawijk is ze een bindteken dat enerzijds verwijst naar de stad Mechelen waartoe zij behoort, anderzijds naar de Colomawijk waarvoor ze werd opgericht.
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde: Laatneogotisch kerkgebouw van 1913-1916 naar ontwerp van provinciaal architect Edward Careels, opgericht volgens een sober, eerder atypisch ontwerp. Dominante achthoekige geveltorens zijn in de bestudeerde regio en periode ongebruikelijk. De volledige afwerking van het exterieur met natuursteen van Montauban is kenmerkend voor het oeuvre van E. Careels. Heel opvallend maar ongewoon voor een kleine parochiekerk zijn de grote ramen waarvan de rijke traceringen verschillende laatgotische patronen ontwikkelen. Het ontwerp van de Sint-Jozef Coloma te Mechelen werd beïnvloed door de vooroorlogse fase van de Liturgische Beweging en vertoont daarom een bijzondere kwaliteitsvolle binnenruimte. Binnen deze beweging mag de Colomakerk beschouwd worden als een oorspronkelijke stap, waarbij de architect erin slaagde een bescheiden volkskerk met een monumentale identiteitsbaken te combineren. De interieurafwerking met een bepleistering in imitatienatuursteen versterkt de nauwe samenhang tussen exterieur en interieur en kenmerkt de tijdsgeest. Het nog in situ aanwezige en/of in de pastorie bewaarde, overwegend neogotische mobilair is harmonisch in het architecturale concept ingevoegd.
sociaal-culturele waarde
De sociaal-culturele waarde van de Colomakerk blijkt overduidelijk uit het feit dat ze meer dan tachtig jaar het kloppende hart was van het rijke parochie- en buurtleven dat deze wijk nog steeds typeert. Door het behoud en het herbedenken van de bestaande kerk kan de sociaal-culturele meerwaarde - zoals uitoefening van de eredienst, ontmoetingsplaats, culturele activiteiten -, die dit gebouw aan de Colomawijk verleent, op lange termijn veilig worden gesteld. Het strenge, neutrale karakter van het interieur opent de mogelijkheid voor een hedendaagse, zelfs multifunctionele herbestemming en herinrichting van een gebouw waarvan de historische en meer bepaald de architectuurhistorische waarden meer dan voldoende gekend zijn.