Deze bescherming betreft de omgeving van de Sint-Stefanuskerk en de bijhorende pastorie. De kerk en pastorie zelf behoren niet tot deze bescherming, maar zijn apart beschermd als monument.

De omgeving van de Sint-Stephanuskerk en de bijhorende pastorie in Brussegem.

De Sint-Stephanuskerk is een gotische hallenkerk uit de 16-17de eeuw met massieve westertoren die het centrum van Brussegem domineert. De kerk wordt omringd door een rond ommuurd kerkhof dat op een zekere hoogte staat in het dorp. Boven op de muur staat een haag die het kerkhof mee begrenst. Op het kerkhof zijn er verschillende grote stenen grafzerken aanwezig. In het noordwesten wordt het kerkhof begrensd door het Brussegemplein, in het zuiden loopt er langs de kerkhofmuur een wandelpad. Ten zuidwesten van de kerk staat een klein witgeverfde woning met grote tuin die mee het open karakter van het dorpsplein bepaalt.

Op de splitsing van het Brussegemplein en de Brussegemkerkstraat staat een Christusbeeld met gespreide armen op een hoge sokkel. Eveneens ten noorden van de kerk ligt de pastorie uit de 18de eeuw met de ommuurde tuin, die de oostzijde van het dorpsplein begrensd. Het voorhof met bomen en heesters brengt geborgenheid en afzondering van de openbare weg. De pastorie ligt in een ommuurde tuin die begint aan de pastorie, verder loopt langs de Brussegemkerkstraat en in het oosten wordt begrensd door de Vollickstraat. Er bevindt zich een vijver in het uiterste oostelijke punt van de tuin. Langs de muur staan er verschillende hoge bomen die een groen element vormen in het centrum van Brussegem.

Dit ensemble vormt de historische omgeving van de kerk en pastorie in Brussegem.