Voor het eerst vermeld in 1466 als leen van de heren van Edingen en in 1659 tot baronie verheven gaat de oorsprong van het kasteel van Steenhout wellicht terug tot circa 1200 als één van de belangrijkste feodale mottes in het grensgebied Henegouwen-Vlaanderen, die in 1610 werd omgevormd tot een huis van plaisantie en na opeenvolgende aanpassingen in 1888 het uitzicht kreeg van het huidige eclectisch-pittoreske waterkasteel (Koninklijk Besluit van 21.06.1979) omkaderd door een circa 1850 'verlandschappelijkt' domein van bos en landbouwgronden.

in casu architectuurhistorische waarde: met haar diverse aanhorigheden, waaronder ommuurde moestuin, bakhuis, fruitbewaarplaats en wagenhuizen vormt de kasteelhoeve een vrijwel intact en tevens representatief voorbeeld van een grote gesloten, overwegend uit het tweede kwart van de 19de eeuw daterende kasteelhoeve. Ze is uitgevoerd in een sobere, streektyperende, classicistisch geïnspireerde baksteenarchitectuur, gekenmerkt door een beperkt gebruik van blauwe hardsteen voor omlijstingen en dorpels en een laat doorleven van traditionele elementen zoals de muizentandfries en geprofileerde daklijstbalkjes. Het 1654 gedateerde tweelaagse woonhuis met zijn mank zadeldak, de hoge, geprofileerde plint in zandige kalksteen en de twee natuurstenen laatgotische schouwen nog getuigt van een traditionele bak- en zandsteenarchitectuur.

in casu parkhistorische waarde: opmerkelijk gaaf en representatief voorbeeld van een relatief laat, circa 1850 te dateren 'verlandschappelijking' van een kasteeldomein van bos en landbouwgronden waarbij de basisstructuur - een feodale, tweeledige mottesite met 17de-/18de-eeuws patroon van waterpartijen met rechtlijnige oevers en oude lijnbeplantingen - vrijwel ongemoeid bleef en de aanleg zich voornamelijk beperkte tot het 'cosmetisch' rondstrooien van kleurrijke bomengroepjes en solitairen en de strategische inplanting van een neogotisch kapelletje en een als uitkijkpunt bedoeld heuveltje. Een grote historische leesbaarheid, boeiende perspectieven en gezichten, en dit in combinatie met diverse oude en dikke, tot de 18de eeuw opklimmende bomen verlenen Steenhout een uitgesproken parkarchitecturale waarde.