Beschrijving
De bescherming omvat de kapel Onze-Lieve-Vrouw van zeven Smarten of Maria Moeder van Smartenkapel, gelegen op de hoek van de Watermolenstraat, in het noordelijke punt van de als dorpsgezicht beschermde omgeving van de Hauwermeirsmolen.
Waarden
Op basis van het systematisch geïnventariseerd bouwkundig patrimonium van de gemeente Wetteren werd de religieuze architectuur geselecteerd die binnen de ruimere regio Oost-Vlaanderen een blijvende betekenis bezit als getuige van de cultuurhistorische en architectuurhistorische evolutie. In de ter bescherming voorgestelde monumenten zijn aantoonbare kwaliteiten aanwezig van historische, artistieke, volkskundige en/of sociaal-culturele waarde. Hun waardevol karakter van algemeen belang dat hun behoud verantwoordt ligt tevens vervat in hun ouderdom, representativiteit, authenticiteit, zeldzaamheid of gaafheid. Het geselecteerd onroerend erfgoed vertegenwoordigt diverse religieuze gebouwentypes, namelijk een parochiekerk, een wegkapel en twee semi-publieke kapellen die met de bijhorende onderwijsinstelling een bouwhistorische en stilistische entiteit vormen.
Maria Moeder van Smartenkapel is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde, volkskundige waarde
in casu architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde: De wegkapel van 1886 is een authentiek exemplaar dat aansluit bij een gangbaar model uit de tweede helft van 19de eeuw, stilistisch te typeren als landelijke baksteenbouw met eenvoudige neogotische vormelementen. Haar beeldbepalende inplanting op de straathoek wordt door de omlijste hoge voorpuntgevel nog geaccentueerd. De wegkapel markeert de toegangsweg van de watermolensite met de Van Hauwermeirsmolen en resten van de olieslagerij, die reeds wettelijk beschermd werden, en bezit een historische samenhang met deze site. Cultuurhistorisch getuigt de kleine bidplaats van het oud gebruik van particulieren, in casu de familie Van Hauwermeirs, om een wegkapel te bouwen bij hun eigendom. Voor de religieuze volks cultuur is de Maria Moeder van Smartenkapel een materiële illustratie van de wijd verspreide en in oorsprong oude specifieke Mariadevotie, die dankzij het katholieke reveil van de tweede helft van de 19de eeuw, een heropbloei kende. Het kapelinterieur bewaart zijn authentiek houten gewelf en originele uitrusting met een piëtabeeld (1888) uit het neogotisch Gents kunstatelier Bressers-Blanchaert, een gewit houten altaar en twee flankerende engelenbeelden op hoge console.