Beschrijving
De bescherming omvat het 18de-eeuwse hoofdgebouw van de voormalige pastorie van de Sint-Martinusparochie van Massemen, dat van 1965 tot 1977 als gemeentehuis fungeerde.
Waarden
Op basis van het systematisch geïnventariseerd bouwkundig patrimonium van de gemeente Wetteren kon het landelijk onroerend erfgoed worden geselecteerd dat binnen de ruimere regio Oost-Vlaanderen een blijvende betekenis bezit als getuige van de cultuurhistorische en architectuurhistorische evolutie. In de ter bescherming voorgelegde monumenten zijn duidelijk aantoonbare kwaliteiten aanwezig van historische, artistieke, industrieel-archeologische en/of sociaal-culturele waarde. Hun waardevol karakter van algemeen belang ligt tevens vervat in hun ouderdom, representativiteit, authenticiteit, zeldzaamheid of gaafheid. Zij vertegenwoordigen diverse landelijke woningtypes uit verschillende bouwperiodes namelijk pastorieën, kastelen en een villa die met hun bijhorende cultuurlandschappelijke omgevingscomponenten een historische entiteit vormen. Een watermolensite werd als verteqenwoordiger van landelijke industriële activiteit aan deze selectie gekoppeld. Dit onroerend erfgoed behield een eigenheid, die typerend is voor landelijk gebied of als landelijk bouwtype.
Voormalige pastorie tevens oud gemeentehuis van Massemen (hoofdgebouw met uitsluitsel van de lagere aanbouwen) is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
artistieke waarde, historische waarde
in casu architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde: Als pastorie opgericht in 1771-72 aan het dorpsplein van Massemen op last van de commandeur van het Huis van Pitsenburg te Mechelen. Aldus vormt dit gebouw een zeldzame constructieve herinnering aan de Duitse Orde die te Massemen reeds in 1221 bezittingen verwierf en er de kerkheer werd. In zijn relatie met de reeds beschermde dorpskerk en site van het verdwenen heerlijk verblijf van de heren van Massemen ligt het cultuurhistorisch belang van de pastorie: zij symboliseert mee het kerkelijk gezag tegenover dat van de wereldlijke heren binnen een exemplarische landelijke historische dorpskern. De pastorie is binnen de evolutie van het pastorieconcept illustratief voor de landelijke pastorie uit de tweede helft van de 18de eeuw, die als gevolg van de seculiere wet van 1769 en dankzij de financiële tussenkomst, hier van een vooraanstaande adellijk-religieuze instelling, een rijk en voornaam karakter verkreeg. De typologie van de grote landelijke pastorie uit de tweede helft van de 18de eeuw bleef herkenbaar bewaard, niettegenstaande het gewijzigd voorkomen door de aanpassing in 1965-66 tot gemeentehuis van Massemen. Volume, plattegrond en opstand van het rechthoekig dubbelhuis met schilddak bleven immers behouden; de aangepaste gevelafwerking met classicistisch geïnspireerde elementen refereert aan het oorspronkelijk opzet en de aanvankelijke bouwperiode. De constructie is vooral interieurhistorisch betekenisvol voor de 18de-eeuwse pastoriebouw. De indeling met behouden gewelfde kelder en zoldergebinte getuigen van de oorspronkelijke bouw. Authentieke interieurelementen, zoals het pleisterwerk met artistieke stucornamentiek van plafonds en schouwboezems evenals de schouwmantels, zijn een representatieve uiting van de rococostijl; ook de imposante classicistische bordestrap is bepalend voor het uitzonderlijk en prominent karakter als voormalige pastorie.