Beschermd monument

Pastorie Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart met tuin

Beschermd monument van tot heden

ID
7767
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/7767

Besluiten

Pastorie Sint-Petrus en Sint-Martinus, pastorie Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart met tuin en pastorie Heilig Kruis en Onze-Lieve-Vrouw
definitieve beschermingsbesluiten: 07-07-2008  ID: 4526

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De pastorie Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart is met inbegrip van de tuin beschermd als monument.



Waarden

Pastorie Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart met omringende tuin is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

De historische waarde van de pastorie bestaat uit de kerkelijke verplichting aan de pastoor om na een benoeming op zijn beneficie te gaan wonen. Die verplichting wordt geconcretiseerd na het concilie van Trente waardoor in het begin van de 17de eeuw verschillende pastorieën werden gebouwd. Na de seculiere wet van 25 september 1769 worden de pastorieën door de tiendenheffers opgericht onder druk van de politieke overheid. De 19de-eeuwse pastorie, opgetrokken door de gemeente, is het gevolg van het Concordaat van 1801.
Representatief voorbeeld van een pastorie opgetrokken in 1857.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: De (bouw)historische waarde ligt in de evolutie van de typologie van de pastorie: van éénlaags gebouw naar tweelaags gebouw rond het midden van de 18de eeuw, van 18de-eeuws dubbelhuis naar huis met T-structuur in het midden van de 19de eeuw.
De aanwezigheid van structurele oudere onderdelen wat zeer uitzonderlijk is - wijst op een bouwgeschiedenis voorafgaand aan de momenteel zichtbare fases. De (tuin)historische waarde ligt in de onverbrekelijke band tussen pastorie en tuin. De zelfvoorzienigheid van de pastoor uitte zich in zowel een sier- als nutstuin. De aanleg is steeds zeer representatief voor de evolutie van formele naar landschappelijke tuin welke in deze periode plaatsvindt. Verschillende tuinen hebben wetenschappelijke waarde meer bepaald dendrologische waarde door hun bijzondere bomenbestand. De pastorie van 1857 is representatief voor het type van de landelijke pastorie omgeven door een ruime tuin met het statisch voorkomen van een herenhuis. Typologisch en stilistisch is het gebouw een mooi en authentiek voorbeeld van de streng neoclassicistisch richting binnen de 19de-eeuwse burgerlijke architectuur, gekenmerkt door een strakke symmetrie en sobere ornamentiek waarbij hier vooral de geaccentueerde arduinen deuromlijsting de aandacht trekt. De nog aanwezige kwaliteitsvolle originele interieurelementen zoals de stucplafonds, het binnenschrijnwerk en de marmeren schouwen zijn kenmerkend voor de stijlperiode en getuigen van een smaakvolle inrichting. De gang met marmerschilderingen en tochtdeur met fraai geëtst glas is het meest typerende interieurelement. Het opschrift en de symboliek van de figuratieve voorstelling verwijzen naar de oorspronkelijke functie van het gebouw. De grote omringende tuin behoudt met de vijver, verhevenheid in de zuidoosthoek, de slingerpaden en de gedeeltelijke omheining met bakstenen muur en taxushaag de essentiële elementen van zijn oorspronkelijke landschappelijke aanleg.

sociaal-culturele waarde

De pastorie behoort samen met de kerk en soms het klooster tot het religieuze centrum van een parochie. Samen met het gemeentehuis en de dorpsschool behoort dat religieuze centrum tot de historisch gegroeide Vlaamse dorpskern en het collectieve geheugen van de dorpsgemeenschap. Een typisch laat 19de-eeuws / begin 20ste-eeuws fenomeen is de doelgerichte stedenbouwkundige ontwikkeling van een wijk of gehucht waarbij de kerk, pastorie, klooster en zondagsschool het centrum vormen waarrond de ontwikkeling plaatsvindt.

artistieke waarde

De artistieke waarde van de pastorie bestaat uit het steeds zeer consequent toepassen van de meest moderne structuur, constructie, decoratie en (tuin)aanleg eigen aan de bouwperiode van het pand (van rococo tot neostijlen). Getuige niet enkel de authentiek bewaarde 18de-eeuwse interieurs maar tevens de kwaliteitsvolle herinrichtingen in de 19de eeuw. De pastorie werd meestal opgetrokken door architecten verbonden aan de tiendenheffer (pré-Franse Revolutie) of een toonaangevende architect in de voor hun representatieve vormentaal.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Pastorie Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartparochie met tuin

Nieuwe Boekhoutestraat 3 (Assenede)
Het vrijstaande, op een terp tussen twee belangrijke dorpsstraten ingeplant herenhuis van 1857 met aansluitende tuin, heeft een imposant en beeldbepalend karakter. Het typische dubbelhuis telt vijf traveeën en twee bouwlagen onder leien schilddak en is opgetrokken in neoclassicistische stijl.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.