Beschermd monument

Landhuis Groot Huys met park en tuinpaviljoen

Beschermd monument van tot heden

ID
7782
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/7782

Besluiten

Groot Huys/Verviershuis met park en tuinpaviljoen
definitieve beschermingsbesluiten: 07-07-2014  ID: 5475

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het landhuis Groot Huys is met zijn park met tuinpaviljoen beschermd als monument.



Waarden

Het Voormalig Groot Huys, later zogenaamd Verviershuis, bijhorend park met tuinpaviljoen is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

De site van het voormalige Groot Huys of Verviershuis is historisch uitermate belangwekkend als voorbeeld van een minstens tot de 17de eeuw opklimmende afspanningssite, ingeplant in de dorpskern van Overmere aan de kruising van twee belangrijke steenwegen, die in de loop van de 18de eeuw evolueerde tot een landhuis met aanzien als eigendom van een adellijke familie de Waepenaert. De site is eveneens exemplarisch voor de verdere evolutie gedurende de 19de eeuw waarbij het landhuis door de volgende begaede eigenaars (De Bie, De Geyter, Vervier) werd verbouwd en uitgebreid tot een U-vormige residentie in empire- en neoclassicistische stijl met een rijkelijk interieur en bijhorende koetshuis. De omvorming tot gemeentehuis (van 1960 tot de jaren 1990) was een verderzetting van het residentiële karakter en van de prominente plaats die de bewoners en functie binnen de gemeente innam. Het bijhorende fraaie park is belangwekkend en representatief voor een historisch gegroeid landschapspark. Geëvolueerd van een 18de-eeuwse kleinere functionele tuin met formele aanleg en boomgaard die in het midden van de 19de eeuw werd uitgebreid en omgevormd tot een lusttuin met landschappelijke aanleg, gekenmerkt door een glooiend gazon, serpentinevijver met paviljoen, en waardevol bomenbestand, overeenstemmend met de gangbare modes. De leibomenrij betreft een beeldbepalend object dat historische eenheid vertoont met een bouwkundig element (in dit geval een landhuis). Het betreft een bepaalde beheervorm uit het verleden waarbij beplantingen werden geënt, gekapt en geleid. Ze werden geplant met een bepaalde functie zoals zonne-, wind- of regenscherm.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde:
Het voormalige Groot Huys of Verviershuis is architectuurhistorisch representatief en herkenbaar voor een in meerdere fasen tot stand gekomen landhuis met neoclassicistische en empire stijlkenmerken. Ontwikkeld vanuit een L-vormig 17de- 18de-eeuws volume tot een beeldbepalend U-vormig landhuis in het begin van de 19de eeuw, met bijhorend landschapspark. Hoekpand traditioneel uitwendig gekenmerkt door een strakke gevelopbouw met bepleisterd parament, rondbogige vensters met V-vormig bovenlicht en centrale rechthoekige deur in Lodewijk XVI-stijl. Hoofdgebouw ook inwendig afgewerkt met decoratieve neoclassicistische en empire interieurelementen. De kwaliteitsvolle gangvloer in zwarte, witte marmer met een centraal medaillon in verschillende marmersoorten, de decoratieve afwerking van de halwanden met 19de-eeuwse landschapsschilderingen, de rechthoekige vleugeldeuren met empire getint rondboogvormige beschilderde supraporta en pijlenbundels, de inrichting van de voormalige raadszaal, de gestucte plafonds en de marmeren schouwen in de diverse ruimtes zijn onder meer exemplarisch voor de neoclassicistische en empire vormentaal. Het bijhorende park beantwoordt architectuurlandschappelijk aan een esthetisch ideaal op het vlak van tuinkunst en is representatief voor een midden 19de-eeuwse lusttuin met landschappelijke aanleg getypeerd door de aanwezigheid van een serpentinevijver met tuinpaviljoen in de zichtas van het landhuis, glooiende gazons, slingerpaden en een aantal waardevolle bomen. Het fraaie tuinpaviljoen is exemplarisch voor een midden 19de-eeuwse tuinfolie in neoclassicistische stijl die typologisch en stilistisch teruggaat op een 18de-eeuwse belvedère die traditioneel op het einde van een formele tuin in de as van de kruisvormige aanleg werd gebouwd als uitkijkpunt op de achterliggende gronden.

artistieke waarde

De afwerking van het interieur bewaart aspecten van een kunstzinnige decoratie in empire en neoclassicistische stijl. Onder meer de 19de-eeuwse landschapsschilderingen en de empire getinte rondboogvormige beschilderde supraporta boven de rechthoekige vleugeldeuren getuigen van een grote articiteit. De leibomenrij heeft een mooie representatieve groei- en kunstsnoeivorm, en het betreft een beeldbepalend object dat historische eenheid vertoont met een bouwkundig element. De verschillende houtige erfgoedobjecten zijn structuurbepalende elementen van het tuinarchitecturaal ensemble en beeldbepalende onderdelen van het tuinarchitecturaal concept van park bij het Verviershuis, gelegen in de dorpskern, en teruggaand tot het midden van de 19de eeuw. Het betreft beeldbepalende houtige erfgoedobjecten op zich met mooie representatieve groei- en/of kunstsnoeivorm. De tulpenboom, zilveresdoorn, tamme kastanjes en rode beuken behoren tot de dikste en vermoedelijk ook oudste van de regio.

sociaal-culturele waarde

De beeldbepalende inplanting van het Verviershuis is sociaal-cultureel zeer belangwekkend. Gelegen tegenover de Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk en het Boerenkrijgmonument aan het kruispunt Baron Tibbautstraat en Kerkstraat, deel van de belangrijke steenweg Gent-Dendermonde en deze leidende naar Lokeren, markeert het statige gebouw de historische dorpskern van Overmere en neemt het een prominente plaats in binnen het gemeentelijk weefsel. Door deze strategische ligging is dit voormalige landhuis een belangrijk herkennings- en referentiepunt in het straatbeeld van de kleine dorpskern. De lokalisatie in combinatie met de gekozen vormgeving en materiaalgebruik visualiseert bovendien het belang, de welstand en de maatschappelijke positie van de vroegere bewoners en bouwheren van het Groot Huys alsook van de later functie als gemeentehuis. De ensemblewaarde wordt versterkt door de aanwezigheid van een achterliggend park met landschappelijke aanleg, geldend als typisch fenomeen bij een dergelijk residentieel gebouw. Het Groot Huys geldt als een zeldzame getuige van een gebouw met 17de- en 18de-eeuwse kern in de gemeente Overmere dat thans gekenmerkt wordt door 19de- en 20ste-eeuwse woningbouw.

wetenschappelijke waarde

in casu dendrologische waarde:
De beeldbepalende leibomenrij van vier gekandelaarde geënte linden, parallel aan de achtergevel van het Groot Huys, is wetenschappelijk waardevol omwille van de toepassing van een snoeivorm uit het verleden, de vroegere functie als zonne-, wind- of regenscherm en het genetisch materiaal. Het nu nog aanwezige bomenassortiment met bepaalde kleur- en cultuurvariëteiten is representatief voor de 19de-eeuwse stijlperiode. De tulpenboom, zilveresdoorn, tamme kastanjes en rode beuken behoren tot de dikste en vermoedelijk ook oudste van de regio.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Landhuis Groot Huys met park en tuinpaviljoen

Baron Tibbautstraat 2 (Berlare)
Het Groot Huys is een voorbeeld van een minstens tot de 17de eeuw opklimmende afspanningssite, die in de loop van de 18de eeuw evolueerde tot een landhuis met aanzien als eigendom van een adellijke familie. Gedurende de 19de eeuw werd het landhuis verbouwd en uitgebreid tot een U-vormige residentie in empire- en neoclassicistische stijl met een rijkelijk interieur en bijhorend koetshuis. Tot het domein behoort een park in landschappelijke stijl, aangelegd rond 1866 en voorzien van een tuinpaviljoen uit dezelfde bouwperiode.

Is de omvattende bescherming van

Leilindenrij Verviershuis

Baron Tibbautstraat 2 (Berlare)
Een schermbeplanting bestaande uit een bomenrij van geleide lindes werd aangeplant bij de zuidgevel van het landhuis.


Tulpenboom bij Landhuis Groot Huys

Baron Tibbautstraat 2 (Berlare)
Een zware tulpenboom met holle stam had in het jaar van de inventarisatie een stamomtrek van 465 cm. Hij staat centraal op het open grasveld en begeleidt er de zichtas vanuit het Landhuis Groot Huys. Deze boom behoort nog tot het plantenassortiment van toen de 19de-eeuwse landschapstuin werd aangelegd.


Twee tamme kastanjes bij Landhuis Groot Huys

Overmere (Berlare)
Twee tamme kastanjes met stamomtrekken van 453 en 383 cm (2005) staan in de oostelijke rand van het park en begeleiden er het wandelpad. Deze bomen behoren nog tot het plantenassortiment van toen de 19de-eeuwse landschapstuin werd aangelegd.


Vier bruine beuken bij Landhuis Groot Huys

Baron Tibbautstraat 2 (Berlare)
Vier zwaar ontwikkelde bruine beuken hadden, in het jaar van de inventarisatie, stamomtrekken van 333, 374, 379 en 468 cm. Ze staan op een aangelegde verhevenheid en begeleiden er het wandelpad in het park bij het Landhuis Groot Huys.


Zilveresdoorn bij Landhuis Groot Huys

Baron Tibbautstraat 2 (Berlare)
Een zwaar ontwikkelde zilveresdoorn met, in het jaar van de inventarisatie, een stamomtrek van 525 cm. Hij staat in de rand, aan de westzijde van het park en begeleidt er het wandelpad. Deze boom behoort nog tot het plantenassortiment van toen de 19de-eeuwse landschapstuin werd aangelegd.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.