Domein Ronsevaal
beschermd monument van tot heden
- ID
- 8162
- URI
- https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8162
Besluiten
Domein en landhuis Ronsevaal
definitieve beschermingsbesluiten: 02-05-2012 ID: 5022
Beschrijving
De bescherming omvat het volledige Domein Ronsevaal te Aast, bestaande uit het landhuis, villa Les Trembles, alle dienst- en bijgebouwen en het omgevend park met vijver en waardevolle beplanting.
Waarden
Het domein Ronsevaal met het landhuis Ronsevaal met dienstgebouwen en de villa Les Trembles en het omliggende park en de percelen met de vijver in het erkend natuurgebied De Gerstjens is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
sociaal-culturele waarde
Het domein Ronsevaal is illustratief voor een eind 19de-eeuwse buitenplaats opgericht door de begoede burgerij in een royaal aangelegd park aan de rand van de stad. In de architectuur van het kasteel met zijn nutsvoorzieningen wordt de toenmalige leef- en wooncultuur van de burgerij en het dienstpersoneel treffend weergegeven.
Ook de later bijgebouwde villa getuigt van de levensstijl van de welgestelde bourgeoisie in het tweede en derde kwart van de 20ste eeuw, met een voorkeur voor een vrijstaande villa met ruime omringende tuin.
artistieke waarde
De artistieke waarde wordt gevormd door het fraai aangelegd ensemble van gebouwen en park met hoge esthetische kwaliteiten.
De artistieke waarde van het kasteel ligt vooral in de kenmerkende decoratieve eclectische bouwstijl en in het goed bewaarde interieur in neostijl met talrijke bewaarde interieurelementen, zoals marmeren schouwen en parketvloeren, de neogotische stoffering van de vestibule met eikenhouten deuren en lambriseringen met ingewerkte zitbanken in houtsnijwerk, zandstenen schouw en balkenzoldering, getuigend van ambachtelijk vakmanschap en een kwalitatieve en kunstzinnige smaak van de toenmalige burgerij.
De artistieke waarde van de villa ligt vooral in het ontwerp met romantische karakter geïnspireerd op de Engelse cottage en verrijkt met veel typerende decoratieve details. De uitbreiding van de villa uit de beginjaren 1960 naar ontwerp van de Amerikaanse architect Jack Robertson is een kwalitatief voorbeeld van vooruitstrevend modern bouwen, eenvoudig en helder van opzet, en met een duidelijke oriëntatie op de omliggende tuin en het aansluitende landschap.
Het kasteeldomein met parkaanleg en vijver heeft opvallende zichtassen of vista's enwerd rond de villa Les Trembles heraangelegd door de befaamde Britse tuinontwerper Russell Page. Tussen beide eigendommen zijn geen visuele kavelgrenzen aangebracht waardoor het geheel thans een bijzondere artistieke waarde vertoont.
De passende tuinaanleg rond de villa, naar ontwerp van de Britse tuinarchitect Russell Page, met verwerking van vista's vanuit het huis, versterkt nog de kwaliteiten van het architectonisch concept.
Het houtig erfgoed met de hoge boomkruinen en meterslange haag zijn tevens een belangrijk esthetisch element in het straatbeeld.
wetenschappelijke waarde
De wetenschappelijke waarde van het parklandschap wordt gevormd door de interessante collectie aan parkbomen en de aanwezigheid van zeldzame boomexemplaren, waarbij enkele deel uitmaken van de zogenaamde kampioenlijst van België, zoals de Populus x canadensis 'Serotina' met een stamomtrek van 515 centimeter. Andere indrukwekkende bomen zijn de twee metasequoia's (watercipressen) en de Pterocarya fraxinifolia(Kaukasische vleugelnoot) aan de vijver, waarbij de laatste bestaat uit een twintigtal stammen met in totaal een kruindoormeter van circa 43 meter, beiden staan aan de vijver in het natuurgebied Gerstjens dat nu in eigendom is van de stad Aalst. Ze maken evenwel deel uit van de aanleg van het landschapspark rond het Ronsevaal en de zichtas vanuit het kasteel.
Ook belangrijk houtig erfgoed zijn de jonge dreef met koningslinden en een gigantische Gunnera (mammoetblad) in de weide achter het kasteel.
De grote collectie deel uitmakende van de aanleg door Russel Page versterkt deze waarde.
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde
Als goed voorbeeld van een landgoed dat beantwoordt aan de geijkte typologie met een herenhuis met verzorgd gedetailleerde architectuur in eclectische bouwstijl uit 1890-96, met een rijk ingericht interieur kenmerkend voor de bouwtijd, zoals een neogotisch ingerichte vestibule met waardevolle schouwmantel, eiken lambrisering en deuren met briefpanelen, gedecoreerde zoldering en parket; traphal met mozaïekvloer en houten bordestrap, versèhillende salons met marmeren schouwen en parketvloer, diensttrap en souterrainkeukens.
Het koetshuis met paardenstallen uit dezelfde bouwperiode vertoont een typische architectonische vormgeving met kenmerkend interieur voorzien van bakstenen bevloering en zoldering met typische troggewelfjes. In het koetshuis treft men de nog intacte uitrusting aan met houten boxen en smeedijzeren ruiven in de paardenstalling, rechts ervan bevindt zich de hondenkennel met ijzeren tralie.
De architectonische gedetailleerde vormgeving van de bedrijfsgebouwen met pittoresk karakter uit 1892-1896, bestaande uit een inrijpoort, een tuinmanshuis met 'jachtkamer' of Vlaamse kamer en een dienstvleugel met karhuis, stal, werkhuis en oranjerie geschaard rondom het diensterf. De 'jachtkamer' van de dienstwoninginrichting heeft een inrichting in 'Vlaamse stijl' met schouw, vloer van kleurrijk gedecoreerde cementtegels en beschilderde balkenzoldering.
Het kasteelhek van smeedijzer tussen bakstenen pilasters aan de steenweg en het smeedijzeren parkhek tussen hardstenen pijlers op de oude grens van het park ten westen.
De pittoreske Villa 'Les trembles', een gerietdekte villa van 1930, die verwijst naar de Engelse cottage-architectuur in zowel concept, vormgeving en materiaalgebruik. De uitbreiding uit de jaren 1960 gebeurde in een contrasterende moderne stijl ontworpen door de New Yorkse architect Jack Robertson en is een fraaie getuige van vooruitstrevend modern bouwen, perfect geïntegreerd in een passend aangelegde omgeving.
Voor de aanleg van de terrassen rondom het huis en de aanplanting werd een beroep gedaan op de vermaarde Britse landschapsantwerper Russell Page (1906-1985), waarbij dit één van de weinige creaties van deze wereldbefaamde ontwerper in Vlaanderen is.
historische waarde
Ronsevaal heeft een historische waarde door de associaties met de Belgische (industriële) geschiedenis en politiek, namelijk de vroegere eigenaars, minister Léon De Bruyn (1838-1908) en financier Louis Camu (1905-1976), Koninklijk Commissaris voor de Hervorming van de Belgische Administratie. Door de familie Schellekens-Jelie is het domein ook gerelateerd aan de geschiedenis van Dendermonde en het industriële verleden van Aalst.
Ronsevaal is van historische waarde als representatief en gaaf bewaard voorbeeld van een buitenhuis harmonisch ingeplant in een ruime parkaanleg gerealiseerd vanaf het einde van de 19de eeuw in landschappelijke stijl met slingerpaden, zichtassen, vijver, parkweiden, boomgroepen en parkbossen, waarin een rijk gevarieerde beplanting voorkomt met een interessante en vrij unieke bomencollectie, en met de karakteristieke aanhorigheden zoals de ijskelder.
Ronsevaal is één van de weinig resterende eind 19de-eeuwse buitenplaatsen rond de stad Aalst die visueel gaaf bewaard is gebleven, waardoor het goed een regionale zeldzaamheidswaarde heeft. Het domein vervult sinds het eind van de 19de eeuw een beeldbepalende rol in het straatbeeld.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Domein Ronsevaal [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8162 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Contact
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.