in casu architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde:
Het Spaans hof is historisch sterk gerelateerd aan de aan hetzelfde dorpsplein gelegen monumentale (beschermde) Sint-Aldegondekerk in haar functie van bedevaartskerk. De devotie voor Sint-Aldegonde te Mespelare werd in de 17de eeuw in belangrijke mate mee geactiveerd door de befaamde pastoor-dichter Justus de Harduwijn. Het Spaans hof werd in 1643 gebouwd in opdracht van de toenmalige heer van Mespelare en Oudegem Jean Goubau om als pelgrimshuis onderdak te verschaffen aan de vereerders van Sint-Aldegonde. Het huis getuigt van het mecenaat van de adellijke en vooraanstaande familie Goubau en van de impact van aanzienlijke lokale heren op het maatschappelijk en geestelijk leven tijdens het ancien régime.
Architectuurhistorisch is het Spaans hof een zeldzame, kwaliteitsvolle en representatieve uiting van een aanzienlijke landelijke woning in 17de-eeuwse traditionele bak- en zandsteenbouw. De L-vormige constructie met bovenverdieping bezit een fraai geproportioneerde voorgevel met symmetrische opstand, typische lage korfboogdeur, kruiskozijnen en kleine vensters in zandstenen omlijsting. De oorspronkelijke structuur met overwelfde kelder, zoldergebinte, rookkanalen, deels behouden balklagen en andere interieurelementen zoals nog aanwezige haarden waarvan een met fornuis en een met kaarsnissen en koof, dragen als zeldzame getuigen van de 17de-eeuwse wooncultuur, bij tot het cultuur- en architectuurhistorisch belang van de constructie.