De bescherming omvat het neoclassicistische stadhuis met het achterliggende landhuis van het hoofdcollege van het Land van Aalst en de kloostergebouwen met het Huis De Kegel (zonder de kloosterkapel) van het zwartzusterklooster in de Zwarte Zustersstraat.
Het zuidelijke deel van de oostelijke vleugel tussen het stadhuis en het landhuis maakt geen deel uit van de bescherming; ook het verbindingsgebouw tussen het landhuis en de kloostergebouwen hoort niet tot de bescherming.
Het beschermingsdossier motiveert de bescherming van het stadhuis als volgt:
"Omwille van het algemeen belang gevormd door de historische waarde van een drie eeuwen lange geschiedenis, gaande van een 17de-eeuwse kern over 18de-eeuwse uitbreidingen en verbouwingen tot vroeg 19de-eeuwse nieuwbouw en voltooiing.
Omwille van het algemeen belang gevormd door de historische waarde van de 17de-eeuwse, doch in de 18de eeuw aangepaste vleugel in traditionele bak- en zandsteenbouw en het ertegenover gelegen koetshuis met bepleisterde gevel en rococostucversiering uit het midden van de 18de eeuw.
Omwille van het algemeen belang gevormd door de historische en artistieke waarde van de hoofdvleugel met koergevel in weelderige rococostijl met bepleisterd centraal risaliet, gemarkeerd door geblokte pilasters onder een in- en uitgezwenkte top met cartouche, rijk geornamenteerd stucwerk, gordijnboogvormige Louis XV-deur en -venster met gesmeed ijzeren balkonafsluiting.
Omwille van het algemeen belang gevormd door de historische en artistieke waarde van de achtergevel van de hoofdvleugel als voorbeeld van Franse rococostijl met, in tegenstelling tot de voorgevel, een strengere, meer klassieke geleding, met middenrisaliet onder driezijdig fronton, waarin oculi in fraaie rococostucversiering.
Omwille van het algemeen belang gevormd door de historische waarde van de neoclassicistische voorbouw, gebouwd in het tweede kwart van de 19de eeuw door architect L. Roelandt, met gelijkvloerse sokkel waarboven kolossale Korinthische zuilen die een architraaf dragen."
Het beschermingsdossier motiveert de bescherming van de vleugel van het voormalige zwarte zustersklooster (op het moment van bescherming al in gebruik door de diensten van het stadhuis) als volgt:
"Omwille van het algemeen belang gevormd door de historische waarde als restant van het voormalige Zwartezusterklooster, met bepleisterde lijstgevel uit het begin van de 19de eeuw."
Het beschermingsdossier motiveert de bescherming van het Huis De Smet, ook Huis De Kegel genoemd (op het moment van bescherming al in gebruik door de diensten van het stadhuis)als volgt:
"Omwille van het algemeen belang gevormd door de historische waarde van het in kern 17de-eeuwse gebouw, later woning van de familie de Smet (18de eeuw) en geboortehuis van J. de Smet, promotor van de studie van Dirk Martens en in de 19de eeuw bewoond door de familie De Kegel.
Omwille van het algemeen belang gevormd door de historische waarde van de in kern 17de-eeuwse woning die later werd verbouwd en qua gevelordonnantie aansluit bij de gevel van het zwartezusterklooster: bepleisterde lijstgevel waarbij oorspronkelijk een driezijdig fronton heeft behoord. "
- Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, Beschermingsdossier DO000815, Aalst: Stadhuis - Oud Hospitaal (VAN DEN BOSSCHE H., 1991).
Het stadhuis is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de: