Beschrijving
De bescherming omvat de voormalige villa J. Van Mossevelde, gelegen in de als dopsgezicht beschermde dorpskern van Oudegem, met bijgebouwen, de binnenplaats, de omringende tuin met beuken, tuinmuren en hekwerk.
Waarden
De voor bescherming geselecteerde burgerlijke architectuur uit het geïnventariseerd bouwkundig erfgoed van de stad Dendermonde en deelgemeenten bestrijkt een zo ruim mogelijke typologische diversiteit die zowel betrekking heeft op privéwoningen als op openbare en overheidsgebouwen, binnen stedelijke én landelijke context. Zo komen op het vlak van woningbouw verschillende huizentypes en woonvormen aan bod gaande van kasteel, landhuis, villa, herenhuis, burgerwoning tot kwalitatieve volkshuisvesting binnen een arbeiderswijk en tuinwijkhuizen in seriebouw. Deze selectie vertoont sterke intrinsieke kwaliteiten op historisch, artistiek, wetenschappelijk en/of sociaal-cultureel vlak en qua authenticiteit, gaafheid, ouderdom, representativiteit en/of zeldzaamheid om het algemeen belang van het behoud te verantwoorden. Het merendeel van de voorgestelde privéwoningen zijn niet enkel architectuurhistorisch of artistiek belangwekkend doch tevens cultuurhistorisch betekenisvol. Mede door hun prestigieus karakter veruitwendigen zij de maatschappelijke positie en financiële draagkracht van de meest prominente en/of kapitaalkrachtige burgers die gedurende een specifieke periode de samenleving hebben beïnvloed. Andere bezitten een bijkomende waarde doordat zij een zeldzame rest vormen van een oudere historische woonsite. Door de aanwezigheid van hun kenmerkende oorspronkelijke aanhorigheden, zoals bijgebouwen, tuin of park met aanleg, tuinornamentiek, omheining en poort of hekwerk, vormen de geselecteerde items entiteiten, die in al hun componenten exemplarisch zijn en een uitzonderlijk karakter bezitten voor de regio. Tot dergelijk bijgaand landschappelijk kader behoren veelal één of meerdere opvallende bomen tot een uitgebreid bomenbestand, met een (natuur)wetenschappelijke waarde die tevens het historisch karakter van de woonsite opvallend visualiseren. De voorgestelde monumenten zijn overwegend in of nabij de dorpskern of aan belangrijke invalswegen gesitueerd, waar hun ruimtelijk structurerende waarde binnen het actueel stads- of dorpsweefsel hun betekenis als historische getuigenis voor de samenleving vergroot. Dit aspect geldt evenzeer voor de verschillende soorten overheidsgebouwen die tevens het oeuvre van vooraanstaande architecten vertegenwoordigen. Binnen de specifieke Dendermondse context, waarbij de stad tijdens de Eerste Wereldoorlog grotendeels werd vernield, zijn de geselecteerde items uitzonderlijke materiële getuigen van het vooroorlogse bouwkundig patrimonium.
Voormalige villa J. Van Mossevelde met bijgebouwen, binnenplaats, omringende tuin met beuken, tuinmuren en hekwerk (deel van het dorpsgezicht beschermd bij ministerieel besluit van 16 juli 1987) is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
artistieke waarde, historische waarde, wetenschappelijke waarde
in casu architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde: De villa J. Van Mossevelde is een representatief en voor de regio van Dendermonde uitzonderlijk voorbeeld van een landhuis, met U-vormige aanleg, bijhorende tuin op een omheind en met hekwerk afgesloten terrein, opgetrokken in 1832 door de lokale burgerij. Het goed is gesitueerd in de historische dorpskern in de nabijheid van de kerk en gaat mogelijk terug op een oudere site. Samen met het er tegenovergelegen domein bekend als villa R. Van Mossevelde waarmee het een eenheid vormt, is het sterk beeldbepalend voor de dorpskom.
Het woonhuis is een herkenbaar en stijlvol gebouw uit de eerste helft van de 19de eeuw in neoclassicistische stijl met benadrukt middenrisaliet. Het originele houtwerk van de voordeur, de vensters met kenmerkende roedeverdeling en getraceerd bovenlicht, de luiken, dragen bij tot het authentiek karakter van het gebouw. Ook de vrij zeldzaam wordende beraping van de achtergevel is bepalend voor deze woning.
Waardevolle interieurelementen bleven aanwezig zoals onder meer een eind 19de-eeuwse wandschildering met de voorstelling van de beide woningen, een gemarmerde traphal met fraaie wenteltrap en op de bovenverdieping muurschildering met landschapstafereel, fraaie vleugeldeuren met omlijsting; salons met marmeren schouwmantels en dergelijke.
De bijgebouwen links en rechts van de verharde binnenkoer met notelaar vormen kenmerkende aanhorigheden van een typisch 19de-eeuws landhuis die met hun beraapte gevels een merkwaardig geheel vormen. De aanpassingen van de bijgebouwen, evenals de beschadigingen ten gevolge van de Tweede Wereldoorlog, doen geen afbreuk aan de monumentwaarde van dit uitzonderlijk complex.
De omringende tuin met afsluiting, waardevolle beuken, aanleg en aanplanting én palmbomen in pot vormen landschappelijk en cultuurhistorisch een onlosmakelijk geheel met dit opvallende landhuis.