Beschrijving
De bescherming omvat de inrichting van het Appels Veer, meer bepaald de houten veerbruggen, de aanpalend delen van de Scheldeoever en de restanten van het metselwerk van het oud veerhoofd, dit aan beide zijden van het veer. Aan de zijde van Berlare omvat de bescherming ook de veerstoep; aan de zijde van Dendermonde twee dukdalven en het ponton met ijzeren loopbrug.
Waarden
De geselecteerde items industrieel erfgoed situeren zich zowel in een landelijk als verstedelijkt gebied. Het zijn gave voorbeelden en/of relevante getuigenissen van de kleinschalige ambachtelijke private industriële activiteit uitgeoefend in de nabijheid van het woonhuis evenals van de grootschalige industrie gerealiseerd door belangrijke nijveraars. Vooral te Baasrode treft men gediversifieerd industrieel erfgoed aan dat gerelateerd was aan zijn historisch belangwekkende scheepsnijverheid evenals voorbeelden van landelijke ambachtelijke industriële activiteit. In dezelfde gemeente rest een uitzonderlijk grootschalig project van een door een 'verlichte' industrieel aangelegde wijk met woningen zowel voor de directeur als voor het personeel en met voorzieningen voor ontspanning.
Het geselecteerd industrieel patrimonium vertoont voldoende intrinsieke kwaliteiten met betrekking tot de industrieel-archeologische, (architectuur- en cultuur-) historische en/of sociaal-culturele waarde. Het zijn representatieve en veelal zeldzame voorbeelden van de kenmerkende industriële architectuur waarbij de typologie naar de functie verwijst en meestal met behouden installatie, werktuigen of gereedschap. Het betreft in hoofdzaak 19de- en 20ste-eeuwse relicten die getuigen van de ontwikkelingen en vernieuwingen op economisch en technologisch vlak (mechanisering, elektrificatie). Ook illustratieve materiële getuigen van de evolutie van de infrastructuur voor vervoer over waterlopen en per spoor komen aan bod.
Inrichting van Appels Veer: houten veerbrug, aanpalend deel van de Scheldeoever met veerstoep en rest van metselwerk van oud veerhoofd, gelegen te Berlare (Berlare) en houten veerbrug, aanpalend deel van de Scheldeoever met resterend metselwerk van oud veerhoofd, twee dukdalven, ponton met ijzeren loopbrug, gelegen te Dendermonde (Appels) is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde, industrieel-archeologische waarde, sociaal-culturele waarde
De overzetplaats Appels-Berlare, bekend als Appels Veer en reeds vermeld in 1253, gaat terug op één van de oudste Scheldeveren in de Schelde-Durmestreek en vormde een onderdeel van de minstens sinds de middeleeuwen bestaande belangrijke wegverbinding Gent-Dendermonde. De veerbruggen bevinden zich op en bij de locatie van de oude veerhoofden met natuurstenen metselwerk tegen de oeverkanten als restanten ervan. De veerbrug van Berlare sluit als oudste steiger van de inrichting nog aan bij het oude veerhoofd. Te Appels is de nieuwe houten veerbrug, gebouwd in 1949 en herbouwd in 1969, constructief verwant met maritieme staketsels. Deze inrichting van Appels Veer, afgestemd op een Scheldeveer onderhevig aan de getijdenwerking, is van betekenis door zijn exemplarisch en zeldzaam karakter. Het te Appels toegevoegd vlottend ijzeren ponton met houten dekvloer en ijzeren loopbrug behoort thans tot de vaste uitrusting van de inrichting van het Appels Veer en is te beschouwen als cultuurgoed dat integrerend deel uit maakt van het te beschermen goed. Alle elementen van de vroegere en huidige inrichting van Appels Veer illustreren de evolutie van de inrichting van een veer en zijn een belangwekkende materiële getuigenis voor de geschiedenis van het vervoer over de binnenwateren.
Het veer ligt in een landschappelijk en ecologisch waardevol gebied van de Scheldevallei en vervult een sociaal-culturele functie binnen deze toeristische trekpleister.