Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Stedelijke begraafplaats

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
8376
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8376

Besluiten

Delen van de burgerlijke begraafplaatsen
definitieve beschermingsbesluiten: 03-11-2003  ID: 4107

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als stadsgezicht omvat een deel van de ommuurde burgerlijke begraafplaats dat wordt bepaald door een omlopend pad, de kruisvormige aanleg, hoekperken met graftekens en de beplanting. Verschillende elementen zijn afzonderlijk beschermd als monument.



Waarden

De drie begraafplaatsen zijn illustratief voor de geschiedenis van de gemeentelijke en stedelijke 'begraafplaatsen' die onder invloed van de wetgeving inzake volksgezondheid en verorderingen evolueerden van een ommuurd kerkhof rond de parochiekerk in het centrum van de gemeente en gemeenschap (zie Mespelare), tot een buiten de dorpsgemeenschap geïsoleerde aangelegde begraafplaats. Baasrode geldt hiervoor als een uitzonderlijk vroeg voorbeeld (1837); de stedelijke begraafplaats van Dendermonde (1882) als een door de stadsarchitect monumentaal ontworpen ensemble in neogotische stijl.
Zowel de begraafplaats van Mespelare, van Baasrode als van Dendermonde bezitten een architectonisch geaccentueerde toegang met een zeldzaam en beeldbepalend karakter.
De oorspronkelijke gebouwen die tot de infrastructuur van een begraafplaats horen, namelijk een dodenhuisje en/of de woning/bergplaats van de grafdelver bleven in tegenstelling tot veel andere begraafplaatsen in situ bewaard.
Baasrode beschikt over een opmerkelijke en uitzonderlijke collectie gietijzeren grafkruisen die geldt als belangwekkende getuigenis van het funeraire erfgoed van de lagere maatschappelijke bevolkingsklasse. Dendermonde daarentegen herbergt een groot aantal fraaie 19de- en 20ste-eeuwse praalgraven vervaardigd voor de welstellende lokale notabelen en die door vorm, materiaalgebruik, symboliek de rijkdom en welvaart van de hogere sociale klasse visualiseren en het wereldlijk onderscheid tussen arm en rijk benadrukken.

Deel van de ommuurde burgerlijke begraafplaats van Dendermonde bepaald door omlopend pad, kruisvormige aanleg, hoekperken met graftekens en beplanting is beschermd als stadsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

sociaal-culturele waarde

De gaaf bewaarde eind 19de-eeuwse begraafplaats van Dendermonde is illustratief voor de historische evolutie van de kerkhoven. Het geldt als representatief voorbeeld van een als ensemble aangelegde begraafplaats met geometrische kruisvormige aanleg, driehoekige hoekperken, groenblijvende beplanting, bijhorende kwaliteitsvolle grafkapel, toegangspoort, grafdelverswoning met lijkenhuisje in neogotische stijl naar ontwerp van stadsarchitect Edouard Bouwens die lokaal een grote reputatie genoot. De begraafplaats herbergt naast de praalgraven ook waardevolle, verzorgde en/of merkwaardige 19de- en 20ste-eeuwse graven horende bij de middenklasse of de geestelijkheid, zoals onder meer een grafteken met bekronend kruis uit gesnoeide boomstammen. Zij zijn een weerspiegeling van de samenleving met haar verschillende standen en klassen en van gedachten en gevoelens omtrent dood en eeuwigheid.
De ommuurde begraafplaats geldt als visuele omgeving van de monumenten die door haar beeldbepalend karakter de intrinsieke waarde van de monumenten tot haar recht doet komen.

historische waarde

in casu cultuurhistorische: De gaaf bewaarde eind 19de-eeuwse begraafplaats van Dendermonde is illustratief voor de historische evolutie van de kerkhoven. Het geldt als representatief voorbeeld van een als ensemble aangelegde begraafplaats met geometrische kruisvormige aanleg, driehoekige hoekperken, groenblijvende beplanting, bijhorende kwaliteitsvolle grafkapel, toegangspoort, grafdelverswoning met lijkenhuisje in neogotische stijl naar ontwerp van stadsarchitect Edouard Bouwens die lokaal een grote reputatie genoot. De begraafplaats herbergt naast de praalgraven ook waardevolle, verzorgde en/of merkwaardige 19de- en 20ste-eeuwse graven horende bij de middenklasse of de geestelijkheid, zoals onder meer een grafteken met bekronend kruis uit gesnoeide boomstammen. Zij zijn een weerspiegeling van de samenleving met haar verschillende standen en klassen en van gedachten en gevoelens omtrent dood en eeuwigheid.
De ommuurde begraafplaats geldt als visuele omgeving van de monumenten die door haar beeldbepalend karakter de intrinsieke waarde van de monumenten tot haar recht doet komen.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Stedelijke begraafplaats

Kerkhofweg 17 (Dendermonde)
De stedelijke begraafplaats van Dendermonde werd in neogotische stijl ontworpen door stadsarchitect Edouard Bouwens, die het voorzag van een afsluitmuur met een monumentale ingangspoort en een kleine woning voor de grafdelver. Het project was in 1883 voltooid. Pas in 1884 werd in het midden van de begraafplaats een grote grafkapel opgericht, met eronder vijftien grafkelders met plaats voor drie tot zes lichamen.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Stedelijke begraafplaats [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8376 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.