Beschermd monument

Oorlogsmonument

Beschermd monument van tot heden

ID
8631
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8631

Besluiten

Herdenkingsmonument Eerste Wereldoorlog
definitieve beschermingsbesluiten: 18-02-2013  ID: 5113

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming omvat het herdenkingsmonument Eerste Wereldoorlog van de Charge van Burkel voor het 1ste Regiment der Gidsen, opgericht in 1931 op initiatief van de oudste zoon van de gesneuvelde kapitein-commandant Francis de Meeus.



Waarden

Herdenkingsmonument Eerste Wereldoorlog van de Charge van Burkel voor het 1ste Regiment der Gidsen is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde

Sterk monumentaal maar sober uitgewerkte obelisk van 6 meter hoog, opgebouwd uit twee op elkaar geplaatste massieve arduinen blokken, verjongend naar boven en op vierkante voet van ongeveer 1 m².
Hoog op de top van het vooraanzicht steekt een plastisch beeld uit van een bronzen hand, die een sabel recht in de lucht steekt. De sabel symboliseert de overmoedige charge van het Eerste Regiment Gidsen met het blanke wapen in de hand, al roepend "Leve de Koning". In de schaduw van de lengte van de sabel is een groot kruis uitgebeiteld in het arduin, opgevuld in goudkleur.
De huldeteksten met namen in de drie zijden van de obelisk zijn eveneens in goudkleur.

historische waarde

De oprichting van het gedenkteken in 1931 op de betekenisvolle historisch-militaire plaats is een initiatief genomen door de oudste zoon van de gesneuvelde graaf de Meeus, monnik in de abdij van Loppem. Op 18 oktober 1931 zal de pater het gedenkteken inzegenen onder massale belangstelling en in aanwezigheid van talrijke hoge Belgische officieren, de Maldegemse oud-strijdersbond en vele andere verenigingen.

historische waarde

in casu militair-historische waarde: : Het herdenkingsmonument refereert naar de laatste charge van de Belgische Cavalerie op 19 oktober 1918 te Burkel in Maldegem.
Op 28 augustus 1918 start het Geallieerde Bevrijdingsoffensief. Het Duitse front wordt doorbroken op 14 en 15 september 1918. De Duitsers trekken zich terug op de Leie en het SchipdonkkanaaL Op zaterdag 19 oktober 1918 bereiken de Belgen Oedelem, waar zij stuiten op sterke Duitse weerstand. Op 19 oktober 1918 trekt een voorhoede van een 2de groep van de 1ste Regiment Gidsen onder bevel van majoor Victor Van Strydonck Oedelem binnen onder vuur van de Duitsers. Het regiment trekt verder naar Maldegem, waar het tot taak heeft de Duitse weerstand op het Vossenhol en op Burkel uit te schakelen.
Het 3de en 4de eskadron van de 1ste Gidsen, voorafgegaan door twee mitrailleursvoertuigen en met vier ruiters naast elkaar, krijgen rond vijf uur het bevel om over de weg naar Maldegem aan te vallen en de Duitse stellingen stormenderhand in te nemen. Op order van kapitein-commandant Francis graaf de Meeus, en gesteund door majoor van Strydonck, wordt een Belgische charge uitgevoerd op de Duitse linie.
De charge te paard met getrokken sabel was overmoedig. Achttien cavaleristen sneuvelen, onder hen adjudant Guy van der Cruycen. Kapitein-commandant Francis de Meeus, aan het hoofd van de ruiterij, wordt dodelijk getroffen, evenals de chauffeur van een van de mitrailleursvoertuigen. Onder het verdere bevel van majoor van Strydonk wordt de Duitse weerstand ter hoogte van Burkel ten slotte doorbroken en overwonnen.
Na de oorlog, op 6 april 1919, wordt het 1ste Regiment Gidsen eervol gemachtigd het woord Burkel te voeren in zijn standaard.

sociaal-culturele waarde

Als zijnde de materialisatie van het herdenken van een collectief trauma.
Het gedenkteken duidt de betekenisvolle locatie aan, op de rand van de baan van Oedelem naar Maldegem, waar in de omgevende velden de zware slag en charge plaatsvond. Door zijn monumentaliteit vormt het gedenkteken een historisch baken of 'landmark' aan de rand van het open agrarische landschap, enigszins verwijderd van de bebouwde omgeving.
De inhuldiging vond echter plaats in een periode van politieke beroering in Vlaanderen; ook te Maldegem heerste er een tijdsgeest van antimilitarisme. Deze gevoelens waren destijds te lezen in opschriften aan de huizen van verschillende woningen. De redevoeringen in het Frans van de Maldegemse burgemeester en van generaal van Strydonk tijdens de inhuldiging zorgden voor gemor in het publiek.

Aanduiding van

Is de bescherming van

Oorlogsmonument

Francis de Meeuslaan (Maldegem)
Het oorlogsgedenkteken aan de Francis de Meeuslaan refereert aan de laatste zogenaamde “charge” van de Belgische Cavalerie op 19 oktober 1918 in Burkel. Het werd op de plaats van de militaire gebeurtenissen opgericht in opdracht van de zoon van de gesneuvelde graaf Francis de Meeus en ingehuldigd in 1931.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.