Horststraat 28, 28A (Holsbeek)
Omwald feodaal kasteel met onregelmatige polygonale aanleg, voorzien van toegangspoort en vierkante zandstenen donjon met aangebouwde woon- en dienstvleugels in traditionele bak- en zandsteenstijl, teruggaand op bouwfases uit de late 15de eeuw en vroege 16de eeuw; originele stucplafonds van Ian Christiaen Hansche bleven bewaard; waterkasteel met wagenhuis teruggaand op site van feodale motte met relicten van laat-middeleeuwse omgevingsaanleg; geen sporen barokke, classicistische of landschappelijke aanleg.

Peerse (Holsbeek)
Op een aangelegd heuveltje in de velden staat er een winterlinde bij de Sint-Jozefkapel. De toegetakelde kapelboom heeft een belangrijk deel van de kruin verloren en heeft hierdoor een afwijkende groeivorm. De stam is hol en de boom heeft de kenmerken van een veteraanboom. Winterlinde is onder de lindes de meest zeldzame soort.

Holsbeek, Nieuwrode, Sint-Pieters-Rode (Holsbeek), Lubbeek (Lubbeek), Houwaart, Sint-Joris-Winge (Tielt-Winge)
De beekvallei die door dit gebied van zuid naar noord loopt, is in het zuiden nog breed vertakt. Nabij Gempe komen de waterlopen samen en worden ze zowel Molenbeek als Winge genoemd. De beek stroomt af richting Kleerbeek en Horst, de vallei wordt hier aanzienlijk breder en vlakker en wordt ook wel de Hagelandse vallei genoemd. Deze brede vallei is gekend vanwege haar hoge ecologische waarde. Aan de beide zijden van de vallei loopt het landschap glooiend omhoog, oa. door de aanwezigheid van Diestiaanheuvels. Door het hele gebied heen komt bouwkundig erfgoed voor. Voornamelijk in het zuiden en noorden van de ankerplaats liggen een aantal grote hoevecomplexen. Kenmerkend voor de Molenbeekvallei zijn de vele kastelen dicht tegen de beek. Een landschappelijk gaaf geheel wordt gevormd door het kasteel van Horst en omgeving.