Beschermd monument

Pastorie Sint-Martinusparochie

Beschermd monument van tot heden

ID
9205
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/9205

Besluiten

Pastorieën
definitieve beschermingsbesluiten: 27-01-2003  ID: 4003

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De pastorie van de Sint-Martinusparochie en de pastorietuin zijn beschermd als monument.



Waarden

De pastorie is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

De historische waarde van de pastorie wordt gevormd door de kerkelijke verplichting aan de pastoor om na een benoeming op zijn beneficie te gaan wonen. Dat vereiste een 'pastoreel huis'. Deze verplichting werd herhaald tijdens het concilie van Trente waardoor in het begin van de 17de eeuw verschillende pastorieën werden gebouwd.
Het is pas ná de seculiere wet van 25 september 1769 dat de meeste pastorieën opgericht werden onder druk van de politieke overheid. De tiendenheffers werden daartoe verplicht. Slechts weinig pastorieën van voor 1769 bleven bewaard wat hen tot bijzondere getuigen én referentiepunten maakt voor de evolutie in de tweede helft van de 18de eeuw. De 19de-eeuwse pastorie, opgetrokken door de gemeente, is het gevolg van Concordaat van 1801.
De pastorie hoort door deze historische context samen met de kerk, gemeentehuis en dorpsschool tot de historisch gegroeide dorpskern, de parochie en het collectieve geheugen van de dorpsgemeenschap.

historische waarde

De pastorie werd opgericht in 1731, uitgebreid in 1734 en verhoogd met één bouwlaag in de 19de eeuw. Uitzonderlijke pastorie, als één der oudste exemplaren, daterend van voor de wetgeving van 25 september 1769 terzake. De pastorie is het tweede en meest recente 'pastoreel huis' te Oombergen dat sinds het begin van de l8de eeuw werd gebouwd. Vermoedelijk is het bijgebouw een overblijfsel van de eerste pastorie.
Typisch voorbeeld van een evoluerend gebouwentype van 18de tot 19de eeuw.
Het gebouw is naar vorm, constructie en indeling van de gelijkvloerse verdieping, representatief voor de pastorie in de l8de. De spaarzame decoratie en de kamers op de bovenverdieping getuigen van de 19de-eeuwse aanpassing (schouwen, binnenschrijnwerk, vloeren).

Aanduiding van

Is de bescherming van

Pastorie Sint-Martinusparochie met tuin

Oombergenstraat 37 (Zottegem)
De pastorie is een dubbelhuis van zes traveeën en twee bouwlagen en is gelegen in een deels ommuurde tuin met loverprieel en oud bomenbestand. Anno 1731 werd de huidige pastorie opgetrokken. Ze werd in de 19de eeuw met één bouwlaag verhoogd.

Is de omvattende bescherming van

Beukenprieel in pastorietuin

Oombergenstraat 37 (Zottegem)
De pastorietuin herbergt nog een loverprieel en een oud bomenbestand als herinnering aan de 18de- en 19de-eeuwse tuinaanleg. Ook in de tweede helft van de 20ste eeuw zijn boomaanplantingen uitgevoerd die het assortiment sterk verrijken. De bomen die nog representatief zijn voor 18de en 19de eeuw zijn in de erfgoedinventaris opgenomen; waaronder een beukenprieel met nog restanten van de metalen steunconstructie. De beuken zijn ten gevolge van achterstallig onderhoud hoog opgeschoten.


Hoekboom van haagbeuk in pastorietuin

Oombergenstraat 37 (Zottegem)
De pastorietuin herbergt nog een loverprieel en een oud bomenbestand als herinnering aan de 18de- en 19de-eeuwse tuinaanleg. Ook in de tweede helft van de 20ste eeuw zijn boomaanplantingen uitgevoerd die het assortiment sterk verrijken. De bomen die nog representatief zijn voor 18de en 19de eeuw zijn in de erfgoedinventaris opgenomen, waaronder de opgaande haagbeuk die pal in de hoek van het kadastrale perceel geplant werd als hoekboom.


Op stam gezette taxus in pastorietuin

Oombergenstraat 37 (Zottegem)
De pastorietuin herbergt nog een loverprieel en een oud bomenbestand als herinnering aan de 18de- en 19de-eeuwse tuinaanleg. Ook in de tweede helft van de 20ste eeuw zijn boomaanplantingen uitgevoerd die het assortiment sterk verrijken. De bomen die nog representatief zijn voor de 18de en 19de eeuw zijn in de erfgoedinventaris opgenomen, waaronder een op stam gezette taxus. Onder de taxuskruin groeien ook vier oude op stam gezette buxussen met stamomtrekken van 45, 49, 52 en 49 cm (gemeten op een stamhoogte van 150 cm; meting uitgevoerd in 2016).


Twee lindebomen in pastorietuin

Oombergenstraat 37 (Zottegem)
De pastorietuin herbergt nog een loverprieel en een oud bomenbestand als herinnering aan de 18de- en 19de-eeuwse tuinaanleg. Ook in de tweede helft van de 20ste eeuw zijn boomaanplantingen uitgevoerd die het assortiment sterk verrijken. De bomen die nog representatief zijn voor de 18de en 19de eeuw zijn in de erfgoedinventaris opgenomen, waaronder een paar zomerlindes die ten noordoosten staan van de pastorie.


Twee tamme kastanjes in pastorietuin

Oombergenstraat 37 (Zottegem)
De pastorietuin herbergt nog een loverprieel en een oud bomenbestand als herinnering aan de 18de- en 19de-eeuwse tuinaanleg. Ook in de tweede helft van de 20ste eeuw zijn boomaanplantingen uitgevoerd die het assortiment sterk verrijken. De bomen die nog representatief zijn voor de 18de en 19de eeuw zijn in de erfgoedinventaris opgenomen; waaronder twee tamme kastanjes met stamomtrekken van rond de vier meter (gemeten in 2016). Een van de tamme kastanjes staat in de zuidoosthoek van de tuin, bij een aangelegd heuveltje vanwaar er uitzicht was op het aanpalende valleilandschap en de korenwindmolen.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.