Beschrijving

Waarden

Oorlogsmonument Eerste Wereldoorlog voor de gesneuvelden en burgerlijke slachtoffers van Zottegem is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

sociaal-culturele waarde

Als zijnde de materialisatie van het herdenken van een collectief trauma.
Als voorbeeld van de wijze waarop een lokale gemeenschap of klasse haar gedode medeburgers eert. De notarissen hadden een groot deel van het praalmonument gefinancierd als hommage aan hun terechtgestelde confrère.
Groots beeldbepalend, ruimtelijk element in de zichtas van de Heldenlaan met de Markt. Reeds gelegen binnen het beschermde stadsgezicht "stadscentrum van Zottegem, gevormd door de Markt en aansluitende straten", beschermd bij koninklijk besluit van 22 mei 1981.

artistieke waarde

Imposant en sterk architecturaal en figuratief uitgewerkt heldenmonument opgebouwd op een driedelig voetstuk in blauwe steen. Op het voetstuk staat een levensgrote engel in brons als symbool van vrede en de liefde voor het vaderland. In de rechterhand steekt hij een vaandel in de lucht; in de neergestrekte linkerhand houdt hij een lauwerkrans. Naast hem een droevig, jong kind als symbool voor het nakomelingenschap, dat hulde brengt aan de helden.
Op het voorplan van het voetstuk een bronzen expressieve beeldengroep, voorstellende een strijdende soldaat, gekwetst en vallende op zijn verbrijzeld kanon, met gebroken zwaard zich nog verdedigend tot zijn krachten het begeven. Naast hem ligt, neergevallen, een opgeëiste werkman, afgebeuld en al werkende bezweken. Op beide zijkanten van de sokkel hangen de halfverheven beeltenissen in brons van de gefusilleerde burgers, Roels en Vanden Bossche. Aan de achterzijde liggen de "armoiries", een bronzen compositie van de soldaten uitrusting, en waarboven de namen prijken van de roemrijke gevallenen.
Representatief voorbeeld voor het oeuvre van beeldhouwer Jules Vits uit Melle (gesigneerd). Jules Vits (1868-1935) werkte onder meer in het atelier van Aloïs De Beule. Tot aan de Eerste Wereldoorlog vervaardigde Jules Vits portretbustes, reliëfs en vooral hoogstaand religieus beeldhouwwerk. Later vervaardigde hij ook funeraire monumenten, portretten en elementen die konden ingepast worden bij woningbouw. Tijdens het interbellum realiseerde hij ook talrijke oorlogsgedenktekens in eigen land, zoals te Geraardsbergen, Wichelen, Zottegem, Aarsele, Overpelt en Achel, maar ook in Frankrijk. In zijn werk zitten zowel elementen uit de neogotiek, de art nouveau, de art deco en het monumentaal realisme.

historische waarde

Oorlogsgedenkteken Eerste Wereldoorlog in 1921 opgericht, als een gevolg op de indrukwekkende begrafenis op 27 juli 1919 van twee terechtgestelde medeburgers, Léonce Roels, notaris en Disideer Vanden Bossche, ijzerenwegbediende en tevens tot herdenking van de vele doden van de stad Zottegem,